دررفتگی و شکستگی کشکک
کشکک در موقعیتی قرار دارد که در معرض بیشترین ضربات است. دررفتگی، شکستگی کشکک و کاندرومالژیا دو نمونه از صدمات کشکک هستند. صاف شدن غیر طبیعی غضروف کشکک، کندرومالژیا نامیده می شود که در بیشتر دوندگان استقامت و نیمه استقامت به آن دچار می شوند. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
دررفتگی کشکک
در فعالیت های گوناگون ورزشی، دررفتگی کامل و یا ناقص کشکک اتفاق می افتد. دلیل اصلی دررفتگی کشکک به روشنی مشخص نیست ولی عوامل زیر می توانند کشکک را در موقعیتی قرار دهند که منجر به دررفتگی شود. این عوامل عبارتند از:
ضعف عضلات چهار سر ران، نحوه ی ارتباط تاندون عضله چهار سر ران با کشکک و بالاخره پهن بودن لقمه داخلی و خارجی استخوان کشکک. چرخش شدید ران در حالی که پا در یک جا ثابت شده و یا انقباض شدید تاندون کشکک هنگام دویدن با سرعت یا پریدن از دلایل دررفتگی کشکک در هنگام فعالیت ورزشی است. غالبا” تغییر مکان کشکک به طرف خارج بوده و بعد از دررفتگی بر روی لقمه خارجی استخوان ران قرار می گیرد.
دررفتگی حاد کشکک دارای علائمی است که عبارتند از: از بین رفتن عملکرد طبیعی مفصل، درد، تورم و قرار گرفتن کشکک در جای غیر طبیعی. بعد از دررفتگی کشکک پزشک با فشاری که به آرامی بر کشکک وارد می آورد آن را در جای اصلی اش قرار می دهد. البته این عمل باید در حالی صورت گیرد که زانو کاملا” باز باشد. بعد از جا انداختن کشکک ورزشکار برای چهار هفته یا بیشتر باید از عصا استفاده کند و زانو نیز بی حرکت بماند. تقویت عضله ی چهار سر ران از دیگر نکات ضروری و حیاتی است که بعد از دررفتگی کشکک باید مورد توجه قرار گیرد.
کاندرومالژیای کشکک
خورده شدن و یا صاف شدن و یا تغییر ماهیت پیدا کردن بافت های خلفی کشکک از نوع عالی به نوع پست تر، کاندرومالژیای کشکک نامیده می شود. تغییر در بافت های پشت کشکک ممکن است به دلیل ضربات کم شدت در طولانی مدت و یا بر اثر یک ضربه شدید تکامل پیدا کند. علائم کاندرومالژیای عبارتند از: درد مزمن، ضعف و درد هنگام لمس کردن. این علائم در اطراف کشکک ظاهر می شوند .
ارزشیابی زانو، تورم جزئی، درد هنگام لمس کردن و ضعف حرکتی در استخوان کشکک مشاهده خواهد شد. هنگامی که تشخیص داد شد ورزشکاری مبتلا به چنین آسیبی است، زانو حتما” باید حمایت شود. ضمن اینکه باید برنامه ی منسجمی برای تقویت عضله چهار سر طرح ریزی شود.
عدم توجه به چنین آسیبی عواقب وخیمی را برای ورزشکار به دنبال خواهد داشت. از بین رفتن غضروف کندیل استخوان ران و رشد غیر طبیعی استخوان از عوارض کاندرومالژیا است.
شکستگی کشکک
شکستگی کشکک بر اثر ضربه مستقیم و غیر مستقیم اتفاق می افتد. در حالی که زانو نیمه خم است، کشش شدید و ناگهانی رباط کشکک ممکن است منجر به شکستگی استخوان کشکک شود. در این موقعیت کشکک بین دو نیروی شدید از طرف تاندون عضله چهار سر و رباط کشکک قرار می گیرد. با انقباض شدید عضله چهار سر استخوان کشکک در نیمه پایینی آن ممکن است شکسته شود. ضربه مستقیم و شدیدی که بر کشکک وارد می آید، باعث شکسته شدن کشکک می شود. شکستگی کشکک توأم با تورم و خونریزی است. شکستگی غیر مستقیم همراه با پارگی کپسول مفصلی و احیانا” پارگی وتر عضله چهار سر است.
تشخیص شکستگی توسط تاریخچه، پرتونگاری و لمس کردن قسمت های جدا شده میسر است. به محض این که اطمینان حاصل شد که امکان شکستگی وجود دارد، محل آسیب را سرد کرده و توسط باندهای مخصوص فشار بر آن وارد کرد، آن را بی حرکت کرده و هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید. بعد از شکستگی معمولا” به مدت دو تا سه ماه درمان صورت می گیرد.
تقویت زانوی آسیب دیده
تا زمانی که درد فروکش نکرده است از حرکات زانو خودداری شود؛ در دورانی که زانو را بی حرکت کرده اید از انقباضات ایزومتریک استفاده کنید. این انقباض بهتر است به مدت ۶ تا ۱۰ ثانیه انجام شود. بعد از هر انقباض بهتر است عضله مدتی در استراحت کامل به سر برد تا بدین ترتیب خون کافی و تازه به بافت های عضلانی برده شود. تا هنگامی که درد اولیه و کوفتگی فروکش نکرده است از خم کردن فعال زانو باید پرهیز شود. برنامه تقویتی برای زانوی آسیب دیده باید چند بار در روز صورت گیرد و با افزایش دامنه ی حرکت و قدرت، مقاومت نیز افزده شود.
اغلب در دوران آسیب و آماده سازی زانو به عضلات دوقلو و همسترینگ توجهی نمی شود، اما باید توجه داشته باشید که این عضلات به مقدار قابل ملاحظه ای در ثبات و پایداری زانو ایفای نقش می کنند. لذا با موازت تقویت عضلات چهار سر ران باید دوقلو و همسترینگ نیز تقویت شوند.
بازگشت به فعالیت
هنگامی که زانوی آسیب دیده مجددا” آماده شد و قدرت و انعطاف پذیری کافی را برای فعالیت پیدا کرد، ورزشکار برنامه خود را از دویدن آهسته شروع کرده و به تدریج بر سرعت خود می افزاید، البته ابتدا ورزشکار در یک خط مستقیم می دود و بعد از مدتی دویدن را به شکل هشت لاتین شروع می کند و در نهایت زمانی که ورزشکار توانست بدون احساس درد و با توانائی کامل بدود می تواند فعالیت ورزشی اصلی خود را به آرامی آغاز کند.