رشد و تکامل مهارت راه رفتن
راه رفتن شکل طبیعی جابجایی عمودی است. چرخه گام در هر گام شامل یک مرحله‌ی نوسان و یک مرحله اتکاء در هر پاست. لحظه‌ای که هر دو پا با سطح اتکاء در تماس است در راه رفتن حائز اهمیت است. میزان پیشرفت کودک در توانایی راه رفتن به میزان رشد یا بلوغ او بستگی دارد. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
حداقل توانایی‌های جهت پیشرفت در راه رفتن:
۱-رشد
۲-بلوغ
۳-حداقل قدرت
۴-ایجاد بازتاب‌های خنثی کننده نیروهای جاذبه
۵-حداقل تعادل
تحقیقات آقایان برنت و جانسون در خصوص تفاوت‌های راه رفتن این نتایج را به دنبال داشت:
تغییر – زمان ظهور
خزیدن – ۷ ماهگی (۵/۴ تا ۵/۹)
چهاردست و پا – ۵/۸ ماهگی (۵ تا ۵/۱۴)
گشت زدن – ۱۰ ماهگی (۷ تا ۵/۱۱)
راه رفتن مستقل – ۵/۱۲ ماهگی (۹ تا ۱۷)
مراحل رشد و تکامل راه رفتن از دیدگاه شرلی
۱-کودک مرحله آهسته را علیه سطح اتکاء انجام دهد.
۲-کودک با کمک دیگری می‌تواند بایستد
۳-کودک در حالی که بوسیله دو دست حمایت می‌شود راه می‌رود.
۴-کودک به تنهایی راه می‌رود.
برای نشان دادن حداقل پیشرفت راه رفتن تعداد قدم‌های متوالی کودک مهم است.
نتایج تحقیقات آقایان برنت و جانسون در بررسی مراحل مختلف راه رفتن
تغییر- زمان ظهور
خم شدن لگن – ۴/۱۲ ماهگی
چرخش لگن – ۸/۱۳ ماهگی
حرکت هماهنگ دست ها – ۱۸ ماهگی
سطح اتکا پاها به اندازه شانه – ۱۷ ماهگی
ضربه پاشنه – ۵/۱۸ ماهگی
سازوکار زانو پای کامل – ۵/۱۹ ماهگی
روندهای تکاملی در عوامل گام زدن
طول گام
در خلال رشد، طول گام افزایش می‌یابد.
بین طول گام و اندازه‌های بدن رابطه مثبت وجود دارد.
افزایش طول هر گام با افزایش عضو رابطه مستقیم دارد.
اتکای
در ابتدا کودک با سطح اتکای عریضی گام برمی‌دارد. زاویه پا با افزایش سن سطح اتکاء،کاهش یافته و علتش افزایش طول پاهاست.
زاویه
در اوایل سال اول راه رفتن به میزان متوسط درجه‌ی انحراف پنجه‌ها به بیرون کاهش می‌یابد و سپس با پیشرفت سن ثابت باقی می‌ماند.
لگن خاصره
در الگوی ابتدایی راه رفتن بیشتر بر خم کردن لگن خاصره تأکید می‌شود تا باز کردن زانو و مچ پیشرفت این مکانیسم تا حد زیادی تحت تأثیر پیشرفت گام زدن است.
زانو
علت فقدان باز شدگی زانو در سال اول این است که عضلات خم کننده کف پایی در مچ پا قدرت کافی ندارند.
چرخش لگن خاصره
تمایل لگن خاصره در ابتدای راه رفتن معمولا کجی جانبی در لگن خاصره وجود دارد و با افزایش سن این کجی بیشتر می‌شود. در سن ۲ سالگی معمولا شبیه به وضعیت بزرگسالی است.
تمایل بالا تنه
چرخش لگن خاصره بعد از راه رفتن مستقل این چرخش آغاز می‌شود و به دو عامل سرعت و رشد ساق بستگی دارد.
عمل دست‌ها
بازشدگی دست‌ها از حالت جمع شدگی در بالا آغاز می‌شود و به تدریج حالت خمیدگی آرنج پایین‌تر می‌آید و در طرفین بدن نگه داشته می‌شود.
مقایسه راه رفتن تکاملی (ابتدایی) با راه رفتن پیشرفته
راه رفتن ابتدایی
گام های کوتاه
تماس کامل کف پا با زمین
خارج بودن پنجه پا
سطح اتکا زیاد
خمیدگی زیاد زانو
خمیدگی در ران
چرخش نداشتن لگن خاصره
تمایل تنه به سمت جلو
حالت تدافعی و خم بودن آرنج ها
راه رفتن پیشرفته
افزایش طول گام
ضربه پاشنه پنجه
پنجه پاها به سمت مسیر حرکت
سطح اتکا متعادل
خمیدگی از بین می رود
خمیدگی در ران از بین می رود
چرخش متعادل و یکنواخت لگن خاصره
از بین رفتن تمایل تنه به سمت جلو
دست ها در کنار بدن و هماهنگ با پای مخالف
نکته
پیشرفت در الگوی راه رفتن را می‌توان بر اساس مقدار و انطباق زمانی حرکات ارزیابی کرد.
اکامتو
برای مطالعه و بررسی پیشرفت مهارت در راه رفتن روش الکترومیوگرافی را به کار می‌برد. که بر اساس تغییر سازوکارهایی که در عضلات بکار می‌رود اندازه‌گیری به عمل آورد و نتیجه گرفت کودکان در ابتدا از عضلات خود به طور غیر مؤثر در راه رفتن استفاده می‌کنند. او عنوان کرد مهمترین دوره برای انتقال به الگوی بزرگسالی حدود ۳ سالگی است و ممکن است انقباضات غیر ضروری عضلات تا ۶ سالگی ادامه داشته باشد. زوایای مفصلی و هماهنگی بین پاها و دست‌ها در الگوی پیشرفته راه رفتن معمولا در سن ۳ سالگی قابل مشاهده است.
در الگوی پیشرفته راه رفتن وزن بدن به طور متناوب به وسیله پاهای راست و چپ حمایت می‌شود و هر دو پا در خلال مرحله انتقال برای حمایت وزن بدن شرکت می‌کنند. تغییر منظم اتکاء از پای راست به هر دو پا و سپس پای چپ و برگشت به هر دو پا در مرکز ثقل یک حرکت سه بعدی ایجاد می‌کند.
با افزایش سرعت در راه رفتن این تغییرات ایجاد می‌شود:
۱-زمان صرف شده در کلیه مراحل راه رفتن کاهش می یابد.
۲-پهنای گام افزایش می یابد.
۳-کاهش در میزان خارج قرار دادن انگشتان پا.
۴-خمیدگی ران و زانو افزایش می یابد.
۵-در خمیدگی قوزک در مرحله توقف کاهش و در مرحله نوسان افزایش به وجود می آید.
۶-پهنای گام افزایش می یابد.
نقش عوامل جنسیتی در راه رفتن
مردان و زنان بزرگسال در شکل الگوهای گام زدن مشابه‌اند.
طول دو گام متوالی مردان ۱۰۶ درصد قدشان و طول دو گام متوالی زنان ۹۳ درصد قدشان است.
تغییرات ایجاد شده در راه رفتن افراد مسن
۱- کاهش سرعت حرکت
۲-کاهش طول گام
۳-کاهش چرخش‌های سهمی ران- زانو- قوزک
۴-افزایش عرض گام و به طرف خارج گذاشتن انگشتان
اصول مکانیکی راه رفتن
انقباض قدرتمندانه پا بدن را با سرعت بیشتری جلو می راند.
فشار آوردن بیش از حد عمودی پا منجر به گام جهشی می شود.
دوره ی اتکای مضاعف به فرد اجازه می دهد که تکیه گاه جدید به وجود آورد.
انتقال متوالی وزن از پاشنه به لبه های بیرونی پا و پنجه پا اجازه می دهد که نیروی بیشتری جذب و از صدمات ناشی از برخورد با زمین بکاهد.
وقتی که پاها به سمت جلو حرکت می کند باید سطح اتکا بیشتر و وزن هم به میزان بیشتری به اطراف منتقل شود.
نوسان بیش از حد پا تنه را به مقدار زیاد می چرخاند و حرکت به جلو را به تأخیر می اندازد.
۱-قفل شدن مضاعف زانو
الگویی از راه رفتن یا دویدن که در آن مفصل زانو از حالت کشیده (کاملا باز) با یک ضربه‌ی پا خارج می‌شود و تا میانه گام خم می‌شود و مجددا به حالت کشیده در می‌آید.
۲-مرحله اتکاء
بخشی از حرکت جابه‌جایی بین مقاطع پرواز که در آن یک یا هر دو پا با زمین تماس پیدا کرده وزن بدن را تحمل می‌کند.
۳-واپس روی
ظهور یک الگو یا فن حرکتی که قبلا فرد آن را تقویت یا سرکوب کرده است. اما چنین به نظر می‌رسد که او تلاش می‌کند تا مهارت جدیدی را یاد بگیرد. یا ظهور مجدد پاسخی که پس از تنبیه خاموش شده است.
۴-خارج گذاشتن انگشتان
نوعی راه رفتن که در آن تمام کف پا به طور مایل با زمین تماس دارد و پنجه‌ها به سمت جلو و خارج بدن است. که برای افزایش سطح اتکا و حفظ بیشتر تعادل این تغییر صورت می‌گیرد.
۵-پای نوسان (پای در حال پرتاب)
پایی که در مهارت جابجایی عمل پوشش را انجام می‌دهد. این عمل معمولا از باز شدن پاها برای جلو بردن بدن تا رسیدن به وضعیت تحمل وزن بدن ادامه می‌یابد. عمل پا از لحظه جدا شدن از زمین تا تماس مجدد آن.
۶-جدا شدن پنجه
لحظه‌ای که پنجه‌ها هر یک از پاها از زمین جدا می‌شود. لحظه‌ای در یک مهارت جابه‌جایی که اندام‌های اتکاء به منظور قرار دادن بدن در وضعیت پرواز با پرتاب آن به بالا از زمین جدا می‌شوند.
۷-چهار دست و پا رفتن
جابجایی روی دست‌ها و زانوها، وقتی که تنه از زمین جداست. اگر چه حرکت هر عضو در یک زمان یا حرکت دست و پای موافق از مشخصه‌های اولین تلاش‌های کودک در این الگو است. الگوی پیشرفته آن حرکت همزمان دست و پای مخالف است.
۸-سینه خیز رفتن (خزیدن)
جابجا شدن در وضعیتی که شکم و تنه با زمین در تماس است. پاها یا زانوها بدن را به جلو هل می‌دهد و دست‌ها آن را به جلو می‌کشد.
۹-طول گام
فاصله‌ای افقی که هنگام اجرای مهارت جابجایی با یک گام در طول مسیر حرکت به جلو طی می‌شود.
۱۰-مرحله نوسان (تاب دادن)
بخشی از قدم در یک الگوی جابجایی که طی آن یک پا از وضعیت باز شدن برای جلو بردن بدن به وضعیتی در می‌آید که می‌تواند مجددا وزن بدن را تحمل کند. زمان بین جدا شدن پا از زمین تا لحظه فرود آمدن آن.