جادوی قهوه بر سلامتی
قهوه از نوشیدنی‌های محبوب در ملل و جوامع مختلف است. هرچند که مقدار و کیفیت مصرف آن در کشورهای مختلف متفاوت است. مصرف قهوه تبدیل به عادت بسیاری از مردم جهان شده است. در طرز تهیه شکلات صبحانه نیز گاهی از پودر قهوه استفاده می‌شود. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
قهوه، دومین نوشیدنی محبوب در جهان است. بسیاری از ما عاشق بو و طعم قهوه هستیم. عطر شگفت‌انگیز و مزۀ تلخ و گاهی ترش آن، حس متفاوتی در ما ایجاد می‌کند. نوشیدن قهوه تبدیل به یکی از عادات صبحگاهی ما شده است.
مطالعات متعددی پیرامون خواص و مضرات قهوه صورت گرفته است. آنچه در این مورد شنیده و خوانده‌ایم گاه ضد و نقیض به نظر می‌رسند. از طرفی راجع به خواص نوشیدن آن می‌شنویم و از طرف دیگر، مضرات آن را نیز می‌دانیم. حال با این تفاسیر، تکلیف چیست؟ آیا باید قهوه را در مصرف روزانۀ خود بگنجانیم یا از عادت کردن به آن اجتناب ورزیم؟ این مقاله قرار است پاسخی کامل‌تر برای این سؤال پیدا کند.
پیش از اینکه به بحث اصلی برسیم لازم است بگوییم که قهوه، انواع مختلفی دارد. همۀ ما دانه‌های قهوه را دیده‌ایم. با این حال، عدۀ زیادی از ما هیچ اطلاعی راجع به منشاء آن نداریم. بنابراین لازم می‌دانیم ابتدا در مورد چیستی و ماهیت دانه‌های قهوه که در کافه‌ها می‌بینیم اطلاعات بیشتری کسب کنیم. همچنین خوب است که در مورد انواع قهوه‌ها نیز بدانیم. چرا که هر یک از آن‌ها خواص منحصربفردی دارد.
قهوه چیست و انواع اصلی آن کدام هستند؟
در واقع دانۀ قهوه، تخم یا دانه‌های داخل میوۀ قهوه است. میوه‌ای که به آن گیلاس قهوه گفته می‌شود. این میوه‌ها را پس از چیدن، طی یک فرآیند دقیق عمل‌آوری می‌کنند. شیوه‌های مختلفی برای جداسازی دانه‌های قهوه از میوۀ آن وجود دارد. برخی از شرکت‌ها بعد از چیدن میوۀ قهوه اجازه می‌دهند که کاملاً خشک شود. سپس دانه‌ها را از آن خارج می‌کنند.
برخی دیگر نیز دانه‌ها را قبل از خشک شدن میوه‌ها جدا می‌کنند. زمان جدا کردن دانۀ قهوه از میوۀ آن، تأثیر زیادی در طعم، کیفیت و خواص آن دارد. محصولی که در ابتدا به دست می‌آید تحت عنوان قهوۀ سبز شناخته می‌شود. ارتفاع درخت قهوه چیزی حدود ۱۰ متر است. شاخه‌های آن پوشیده با برگ‌های سبز تیره است و عمری بین ۲۰ تا ۳۰ سال دارد. این درخت سالانه یک بار میوه می‌دهد.
عربیکا و روبوستا – دو گونۀ اصلی قهوه
گیاه قهوه دو گونۀ اصلی دارد. حتماً حین سفارش دادن قهوه، نام‌های روبوستا و عربیکا را شنیده‌اید. می‌دانیم که قهوۀ تولید شده از گونۀ روبوستا، طعم تلخ‌تری دارد. این گونه حاوی ۵۰ درصد کافئین بیشتر است. معمولاً طرفداران سفت و سخت قهوه، علاقۀ بیشتری به طعم قهوۀ روبوستا دارند. قهوۀ عربیکا طعم ملایم‌تری دارد. این گونه از قهوه مقداری طعم ترش دارد. عوامل متعددی در طعم و کیفیت قهوه تاثیرگذار هستند.
محل رویش درخت قهوه، دمای هوا، رطوبت، کیفیت و نوع خاک از عوامل اصلی مؤثر بر طعم و کیفیت قهوه هستند. شرکت‌های تولیدکننده، دانه‌های قهوۀ سبز را تفت داده و آن‌ها را بو می‌دهند. چیزی که آن را با عنوان «رُست کردن قهوه» می‌شناسیم. میزان حرارت، مدت تفت و مواد افزوده به آن منجر به تغییر طعم و تنوع محصول می‌شود.
در نهایت، قهوۀ بو داده به شکل دانه‌های کامل عرضه می‌شود. این دانه‌ها در نهایت در کافه‌های آسیاب شده و به شیوه‌های مختلف دم‌آوری می‌شوند. همچنین بسیاری از شرکت‌ها نیز دانه‌های قهوه را آسیاب کرده و آن‌ها را در بسته‌بندی‌های آماده می‌فروشند.
قهوه انواع مختلفی دارد. نه تنها کیفیت و نوع دانه‌های قهوه، بلکه شیوۀ رُست، آسیاب و دم‌آوری آن نیز تاثیرات زیادی بر آن دارد. قهوۀ خام یا قهوه سبز، قهوه ترک، اسپرسو، فرانسه و V60 از شیوه‌های مختلف دم‌آوری یا تهیۀ نوشیدنی قهوه هستند. هر یک از این‌ها، خواص منحصربفردی دارد. در ادامۀ این مقاله با خواص قهوه، مضرات و شیوۀ مصرف صحیح آن آشنا خواهیم شد.
چرا باید قهوه سبز بخوریم؟
قهوۀ سبز، دانه‌های لوبیا شکل میوۀ قهوه هستند که هنوز بو داده نشده‌اند. شست‌وشو و بو دادن قهوه باعث کاهش کلروژنیک اسید موجود در آن می‌شود. دانه‌های قهوۀ سبز دارای میزان بالاتری از کلروژنیک اسید هستند. از این رو خواص این نوع قهوه برای سلامتی زیاد است. افراد چاق و مبتلایان به دیابت، فشار خون، آلزایمر و عفونت‌های باکتریایی می‌توانند از خواص دانه‌های قهوه برای بهبود سلامتی خود بهره‌مند شوند.
همانطور که می‌دانیم قهوه منبع اصلی کافئین است. کافئین همان ماده‌ای است که در بسیاری از قرص‌های لاغری استفاده می‌شود. مصرف کافئین می‌تواند سوخت و ساز بدن را بین ۳ تا ۱۱ درصد افزایش دهد. افزایش متابولیسم بدن، یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی است که با مصرف کافئین در بدن رخ می‌دهد. این ترکیب همچنین باعث افزایش انرژی و هوشیاری می‌شود.
متخصصان لاغری، خواص لاغرکنندۀ قهوۀ سبز را به کلروژنیک موجود در آن نسبت داده‌اند. کلروژنیک با کاهش قند خون، به جلوگیری از افزایش سنتز چربی کمک می‌کند. همچنین این ماده می‌تواند با کاهش جذب چربی از غذا، متابولیسم چربی‌سوزی را در بدن فعال کند. تحقیقات ثابت کرده است که قهوۀ سبز می‌تواند فشار خون را نیز کاهش دهد. این نوشیدنی اثرات مثبت بر عروق و رگ‌ها داشته و برای سلامتی قلب مفید است.
بهترین زمان برای مصرف قهوۀ سبز، بستگی به خاصیتی دارد که به دنبال آن هستید. از آنجا که این نوشیدنی بیشتر جنبۀ درمانی دارد عمدتاً به عنوان یک گیاه دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر می‌خواهید از این نوشیدنی برای کاهش وزن استفاده کنید بهتر است آن را ده دقیقه پیش از غذا بنوشید. مصرف قهوۀ سبز بلافاصله بعد از غذا ممکن است باعث مسمومیت غذایی شود. دوز مناسب این قهوه ۴۰ گرم و دو بار در روز است.
فواید و خواص عمومی قهوه‌ها کدامند؟
قهوه و انواع آن، حاوی مواد مغذی ضروری برای بدن هستند. قهوه حاوی مقادیر زیاد از آنتی اکسیدان است. مواد غذایی ارزشمند موجود در قهوه متعدد است. شاید در نگاه اول، مقدار مواد با ارزش موجود در قهوه چندان زیاد به نظر نرسد. آنچه در یک فنجان معمولی از قهوه (۲۴۰ میلی‌لیتر) یافت می‌شود شامل ویتامین‌های گروه ب، منگنز، پتاسیم، منیزیم و فسفر است. نوشیدن قهوه دارای اثرات موقت بر وضعیت بدن است. کافئین و آنتی اکسیدان از مهم‌ترین ترکیبات موجود در قهوه هستند.
آنتی اکسیدان قهوه باعث دفع رادیکال‌های آزاد می‌شود
یکی از مهم‌ترین ارزش‌های قهوه، سطح بالای آنتی اکسیدان موجود در آن است. در برخی از رژیم‌های غذایی غربی، میزان مصرف آنتی اکسیدان قهوه بسیار بیشتر از چیزی است که از میوه‌ها و سبزیجات تأمین می‌شود. فعالیت رادیکال‌های آزاد در بدن باعث ایجاد سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی، آسیب مغزی، مشکلات عضلانی، پیری زودرس، آسیب چشمی، ضعف دستگاه ایمنی و انواع دژنراسیون می‌شود.
آنتی اکسیدان‌ها با مهار فعالیت رادیکال‌های آزاد، تأثیری قابل توجه بر سلامتی بدن دارد. آنتی اکسیدان‌ها به عنوان مبارزین اصلی رادیکال‌های آزاد شناخته می‌شوند. بازسازی سلول‌های تخریب شده و افزایش کارآیی دستگاه ایمنی، از مهم‌ترین خواص آنتی اکسیدان موجود در قهوه هستند.
کافئین، از مغز شما محافظت می‌کند
یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مرتبط با زوال عقل و تخریب سیستم عصبی، بیماری آلزایمر است. قهوه با دارا بودن کافئین فراوان به جلوگیری از بروز علائم این بیماری کمک زیادی می‌کند. یکی از فواید قهوه، کمک به تقویت حافظۀ انسان است. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که قهوه مصرف می‌کنند تا ۶۵ درصد احتمال کمتر دارد که به بیماری‌های زوال عقل مبتلا شوند.
پارکینسون هم یکی دیگر از بیماری‌های مخرب سیستم عصبی و سلول‌های مغزی است. مرگ نورون‌های تولیدکنندۀ دوپامین، عامل اصلی بروز بیماری پارکینسون است. افراد می‌توانند با نوشیدن قهوه، ۳۰ تا ۶۰ درصد از احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.
منجر به کاهش بیماری‌های کبدی می‌شود
کبد یکی از اندام‌های داخلی حیاتی بدن انسان است. این عضو از بدن، نقش‌های متفاوت و مهمی را به عهده دارد. کبد انسان نسبت به جذب الکل و فروکتوز، حساسیت زیادی دارد. سیروز، مرحلۀ نهایی آسیب کبدی است. در نتیجۀ این اتفاق، بیشتر بافت‌های کبد تبدیل به اسکار می‌شود. افراد با مصرف قهوه می‌توانند از احتمال بروز سیروز کبدی در امان باشند.
قهوه این امکان را می‌دهد که تا بیش از ۸۰ درصد از بروز کبد چرب جلوگیری شود. افرادی که روزانه بیش از ۲ لیوان قهوه می‌نوشند بیشترین مقاومت را نسبت به این بیماری دارند. آمار و ارقام نشان می‌دهد که نوشیدن قهوه به جلوگیری از بروز سرطان کبد نیز کمک زیادی می‌کند. مصرف قهوه می‌تواند احتمال آن را تا ۴۰ درصد کاهش دهد.
منجر به افزایش متابولیسم و لاغری می‌شود
چاقی، یک بیماری خطرناک است. قهوه به عنوان ماده‌ای که سوخت و ساز بدن را بالا می‌برد اثرات قابل توجهی بر آن دارد. مصرف دراز مدت کافئین قهوه منجر به بالا رفتن متابولیسم بدن می‌شود. در نتیجۀ این اتفاق، از افزایش وزن جلوگیری به عمل می‌آید. مصرف قهوه به صورت منظم، امکان کاهش وزن را فراهم می‌کند. هرچند که این مسأله در گرو فعالیت‌های دیگری نیز هست.
مثلاً مصرف قهوه در ورزشکاران منجر به افزایش سرعت چربی‌سوزی می‌شود. اما مصرف قهوه به تنهایی نمی‌تواند اثرات قابل توجهی بر چاقی داشته باشد. در واقع کاهش وزن ناشی از مصرف قهوه در مرور زمان و به آهستگی اتفاق بیفتد.
قهوه، اثرات شادی بخش دارد
پیرامون رابطۀ قهوه و افسردگی، تحقیقات متعددی صورت گرفته است. افسردگی، شا‌یع‌ترین بیماری روانی در دنیاست. این عارضه منجر به کاهش قابل توجه کیفیت زندگی انسان می‌شود. همچنین بسیاری از آمارهای خودکشی افراد نیز ناشی از ابتلای آن‌ها به افسردگی است. تحقیقات دانشگاه‌های معتبر در جهان نشان داده است که مصرف قهوه، خطر ابتلای به افسردگی را تا ۲۰ درصد کمتر می‌کند. همچنین افرادی که روزانه قهوه مصرف می‌کنند تا ۵۰ درصد کمتر در معرض فکر کردن به خودکشی هستند.
باعث افزایش طول عمر می‌شود
مصرف قهوه تنها باعث کاهش احتمال ابتلا به انواع بیماری‌های جسمی و روانی نمی‌شود. بلکه نوشیدن این محصول خوشمزه، اثراتی قابل توجه در افزایش طول عمر انسان نیز دارد. قطعاً این اتفاق با کاهش خطرات بیماری‌ها، بهبود ارگان‌های حیاتی و ارتقای سلامت فکری همراه است. یک تحقیق دراز مدت و گسترده شامل ۴۰۰ هزار نفر از گروه سنی ۵۰ تا ۷۰ سال به خوبی این نظریه را تأئید کرده است.
در این آزمایش ثابت شد که افرادی که قهوه مصرف می‌کنند کمتر از دیگران در معرض خطر مرگ هستند. مصرف منظم و کنترل‌شدۀ قهوه، احتمال مرگ به دلیل بیماری‌ها و حملات عصبی را چیزی بین ۱۲ تا ۱۶ درصد کاهش می‌دهد.
خطر ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد
دیابت نوع ۲ منجر به افزایش مقاومت بدن نسبت به انسولین می‌شود. انسولین یکی از هورمون‌های کنترل‌کنندۀ قند خون در بدن است. در نتیجۀ ابتلا به دیابت، قند خون بدن به شکلی قابل توجه بالا می‌برد. بالا بودن سطح قند خون نیز می‌تواند باعث از کار افتادن ارگان‌های حیاتی بدن شود. در حال حاضر چیزی بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در دنیا مبتلا به دیابت نوع دوم هستند.
تحقیقات نشان داده است افرادی که قهوه می‌نوشند چیزی حدود ۲۵ تا ۶۵ درصد کمتر از دیگران در معرض ابتلا به دیابت هستند. در مطالعات انجام شده روی بیش از ۴۵۰ هزار نفر، مشخص شد که مصرف روزانه یک فنجان قهوه منجر به کاهش ۷ درصدی ابتلا به این بیماری می‌شود.
بیشتر بخوانید: رژیم لاغری آلکالاین چیست ؟
فواید قهوه ترک، اسپرسو و میزان مصرف آن‌ها
همانطور که گفتیم قهوه انواع متعددی دارد. شیوۀ دم‌آوری قهوه و ترکیب آن با شیر و انواع سیروپ، خواص مختلفی به آن می‌بخشد. همچنین که نحوۀ آسیاب و رست آن نیز تاثیرات بسزایی در فواید انواع قهوه دارد. دو نوع از قهوه‌های پرطرفدار در کشور ما، قهوه اسپرسو و قهوه ترک هستند. از قهوه اسپرسو در درست کردن بسیاری از قهوه‌ها استفاده می‌شود. قهوه ترک هم به عنوان یک نوشیدنی سنتی ترکیه، طرفداران خاص خود را دارد. خواص این دو قهوه را می‌توان در عناوین زیر خلاصه کرد.
فواید قهوه ترک
- عملکرد فیزیکی را بهبود می‌بخشد.
- به کاهش وزن کمک می‌کند.
- منجر به تمرکز بیشتر می‌شود.
- خطر مرگ را کاهش می‌دهد.
- احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.
- باعث سلامت قلب و عروق می‌شود.
- خطر بیماری پارکینسون را کاهش می‌دهد.
- احتمال حملۀ قلبی را کاهش می‌دهد.
- از بدن شما محافظت می‌کند.
- احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
- از بروز بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کند.
- منجر به جلوگیری از افسردگی می‌شو.
- یبوست را درمان می‌کند.
فواید قهوه اسپرسو
- حافظۀ بلند مدت را بهبود می‌بخشد.
- توجه و تمرکز را افزایش می‌دهد.
- به کاهش وزن کمک می‌کند.
- خطر حملات قلبی را کاهش می‌دهد.
- احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد.
مضرات و خطرات احتمالی قهوه کدامند؟
هر خوراکی سوا از فوایدش، مضرات و خطرات احتمالی خود را نیز دارد. این مورد به خصوص در مورد مصرف نامنظم و کنترل‌نشدۀ انواع خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها صادق است. به همین دلیل است که توصیه‌ها همواره بر این است که قهوه را در ساعت مناسب و با وضعیت جسمانی مناسب میل کنید.
مثلاً مصرف قهوه با معدۀ خالی و در حال ضعف می‌تواند باعث کاهش شدید فشار خون و ایجاد حالت تهوع شود. یا نوشیدن آن در ساعات دیرهنگام شب باعث بروز اختلال در چرخۀ خواب-بیدار می‌شود. در ادامه با برخی از عوارض احتمالی قهوه آشنا خواهیم شد.
اختلال جذب آهن و کلسیم و مشکلات معده
مصرف قهوه به صورت متعادل، هیچ عارضۀ خاصی برای یک انسان سالم نخواهد داشت. احتمالاً در مورد اختلال جذب کلسیم و آهن در ازای مصرف بیش از حد قهوه شنیده‌اید. این مساله واقعیت دارد. اما اگر قهوه را به صورت منظم و نهایتاً دو فنجان در روز مصرف کنید مطمئن باشید که دچار این عوارض نخواهید شد. از طرفی اگر عادت به نوشیدن قهوه با شیر دارید بهتر است یک منبع کلسیم جداگانه نیز داشته باشید. چرا که مصرف قهوه با شیر منجر به کاهش جذب کلسیم شیر می‌شود.
همچنین مصرف قهوه برای معده نیز عوارض خاصی دارد. هرچند که احتمال بروز آن بستگی به سبک زندگی و سیستم تغذیه‌ای شما دارد. مصرف قهوه در افرادی که مستعد سوزش و رفلاکس معده هستند توصیه نشده است. با این حال اگر دچار اختلال در هضم غذا باشید مصرف قهوه می‌تواند به بهبود آن کمک کند. بنابراین می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که تاثیر قهوه بر معده کاملاً وابسته به وضعیت جسمانی خودتان است.
چه کسانی در مصرف قهوه احتیاط کنند؟
برخی افراد لازم است در مصرف قهوه احتیاط کنند. این مساله در مورد زنان باردار اهمیت زیادی دارد. افراد مبتلا به مشکلات استرس و اضطراب، فشار خون بالا و بی‌خوابی لازم است میزان مصرف قهوه را کاهش دهند. زنان باردار نیز بهتر است از مصرف آن خودداری کنند. قهوه می‌تواند باعث آسیب به مجرای معده-روده شود. سوزش قلب، زخم معده و سندروم معدۀ تحریک‌پذیر از دیگر عوارض مصرف قهوه هستند.
افراد مستعد این بیماری‌ها باید کمتر از قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار استفاده کنند. هرچند که بیشتر این عوارض مربوط به قهوه‌های با کافئین بالا هستند. بنابراین مصرف قهوۀ عربیکا می‌تواند کمتر منجر به بروز چنین علائمی شود.
اسنپ فود: سفارش قهوه و یک صبحانۀ خوشمزه
اسنپ فود، مکانی برای سفارش آنلاین غذا با بهترین کیفیت و تخفیف ویژه است. از این پس نه تنها ناهار و شام‌تان بلکه وعدۀ صبحانه را نیز می‌توانید از اینجا سفارش دهید. انواع غذاها و نوشیدنی‌های کافه‌ای هستند که سفارش آن‌ها تنها چند دقیقه طول می‌کشد. انواع قهوه‌ها را هم در کنار صبحانۀ خود داشته باشید و روزتان را پرانرژی شروع کنید. هیچ چیز به اندازۀ یک صبحانۀ خوب با نوشیدنی‌های گرم و لذیذ نمی‌تواند باعث ایجاد یک حال خوب شود. اسنپ فود همواره با شماست تا حال روزتان خوب باشد!