رشد و تکامل مهارت دویدن
دویدن عبارت است از یک رشته پرش‌های آرام و هماهنگ که به هنگام اجرای آن ها وزن بدن به صورت معلق در هوا به ترتیب روی یک پا و سپس روی پای دیگر قرار می‌گیرد. کودک قبل از اینکه بتواند بدود راه رفتن مستقل را می‌آموزد. با کسب توانایی لازم و قدرت کافی قادر است بدود. کودکان در حدود ۶ الی ۷ ماه پس از شروع راه رفتن به این مرحله پرواز می رسند.تلاش های کودکان برای دویدن تا قبل از کسب توانایی های لازم آن احتمالا“ نوع راه رفتن سریع است. تحقیقات نشان می‌دهد که سرعت دویدن در پسران و دختران ۵ تا ۱۱ ساله دائما” در حال افزایش است. پسران نسبت به دختران پیشرفت بیشتری نشان می‌دهند اما در ۵، ۶ و ۷ سالگی عملکردشان مشابه است. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
نکته: کودک قبل از اینکه بتواند بدود راه رفتن مستقل را می‌آموزد. با کسب توانایی لازم و قدرت کافی قادر است بدود. طبق نظر گزل اکثر کودکان قادرند با کسب حداقل توانائی‌ها لازم در دویدن در سن ۲ سالگی بدوند.
کودک در شروع دویدن
دارای سطح اتکای وسیع
فرود با تمام کف پا
باز کردن مفصل زانو در وضعیت نیمه اتکا
وضعیت دفاعی دست ها در بالا است
مقایسه دویدن ابتدایی و پیشرفته
دویدن ابتدایی
زمان معلق بودن در فضا کوتاه
تماس کامل کف پای کودک با زمین
پای اتکا جلوتر از مرکز ثقل بدن قرار می گیرد
پنجه پاها به طرف خارج است
دست ها به صورت گارد در بالا قرار می گیرند
بدن به سمت بالا و پایین حرکت می کند
لگن خاصره کمی خمیدگی دارد
مفاصل لگن، زانو و مچ زیاد باز نمی شوند
دویدن پیشرفته
افزایش زمان معلق بودن در فضا
معمولا” الگوی پاشنه – پنجه استفاده می شود
پای تکا درست زیر مرکز ثقل قرار می گیرد
پنجه پاها در مسیر حرکت قرار می گیرد
دست ها در پایین با پای مخاف حرکت می کنند
حرکت بدن به سمت بالا و پایین کمتر می شود
خمیدگی لگن به حداکثر می رسد
باز شدن مفاصل لگن، زانو و مچ پا افزایش می یابد
در یک چرخه کامل الگوی دویدن هر دو پا یک مرحله‌ی « اتکا» و « راهنما» را تجربه می‌کنند.
نکته:
در دوی سرعت خمیدگی بدن به جلو کمی بیشتر از دوهای استقامت است. الت فلیچ افزایش زاویه تنه را از خط عمودی به طول گام‌ها وابسته دانست. جیمز و بروبیکر اظهار داشتند که تمایل بیش از حد تنه به جلو تحرک‌پذیری مفصل ستون فقرات و لگن را کاهش می دهد و همچنین موجب محدودیت در خم شدن مفصل ران، متناسب با سطح دویدن می‌شود. و از طی کردن فاصله‌ی بهینه توسط پای راهنما ممانعت می‌کند.
ویژگی های شکل ابتدائی دویدن
پاها دارای دامنه حرکتی محدودند
دست ها از ناحیه مفصل آرنج کشیده هستند و به جای حرکت به جلو و عقب تا اندازه ای به پهلو تاب خورده اند.
دست ها و ران ها به جای تاب خوردن به جلو وعقب به سمت خارج حرکت کرده اند.
عمل دست‌ها
عمل دست در دویدن همگام و هماهنگ با پاهاست. دست‌ها نیز مانند پاها عمل قدرتمند را انجام داده مچ دست در حرکت به جلو تا موازات شانه بالا می‌آید و تا اندازه‌ای به داخل بدن نیز متمایل می‌شود. در برگشت آرنج‌ها به عقب می‌روند و در انتهای حرکت دست در پشت بدن قرار می‌گیرد.
تماس پای اتکا با زمین
پای اتکا در زیر مرکز ثقل با زمین در تماس است پس از تماس پا با زمین زانوی پای اتکا کمی خم می‌شود تا حرکت مرکز ثقل بدن به سمت پایین را متوقف کند و وزن را به آرامی به جلو براند و حرکت اضافی بدن به سمت بالا و پایین را به کمترین حد برساند.
سرعت دویدن: به سرعت و طول گام بستگی دارد و هر افزایش در هر یک از آن‌ها با عث افزایش سرعت دویدن می‌شود. بزرگسالان تا سرعت ۷ متر بر ثانیه طول گام خود را افزایش و بعد از آن این طول کاهش نشان می‌دهد.
نکته:
رابطه سرعت گام با سرعت دویدن یک رابطه خمیده است. هراندازه سرعت گام افزایش یابد زمان گام کاهش نشان می‌دهد. در دویدن زمان صرف شده در مرحله اتکا کاهش و زمان معلق بودن در فضا افزایش می‌یابد. بالا آمدن بدن با سرعت دویدن ارتباط معکوس دارد. کاهش در نوسان عمودی مرکز ثقل عامل مؤثری در افزایش سرعت است.
در دویدن:
۱-استقامت: پای اتکاء معمولا در جلوی مرکز ثقل بدن فرود می‌آید.
۲-سرعت: پای اتکاء معمولا زیر مرکز ثقل بدن فرود می‌آید.
اصول مکانیکی در دویدن
۱-نیروی حرکتی آنی :عبارت است از حاصل ضرب جرم در سرعت
هر نوع افزایش در هر جزء باعث افزایش در نیروی حرکت آنی می‌شود. هر قدر نیروی حرکت آنی بیشتر شود برای تغییر مسیر یا تغییر سرعت نیروی مقاوم افزایش می‌یابد.
۲- انتقال نیروی حرکت آنی: هر قدر اندام‌های مختلف عضلانی و طول و سرعت آن ها بیشتر باشد نیروی حرکت آنی کل بدن بیشتر خواهد شد.
۳-شتاب: با نیرویی که آن را ایجاد می‌کند نسبت مستقیم و با جرم نسبت عکس دارد.
۴-در هنگام دویدن در مسافت‌های قوس‌دار کوتاه‌تر کردن شعاع بدن، سبب افزایش سرعت چرخش
w سرعت زاویه‌ای.r شعاع بدن. V سرعت خطی
۵-جهت نیروی مخالف باید دقیقا عکس جهت نیروی بکار برده باشد.
۶-نیروی کل عبارت است از مجموع نیروهای به کار گرفته شده از اندام‌های مختلف.
۷-هر قدر اصطکاک بیشتر باشد پایداری بیشتر خواهد شد.
۸-هر چه فاصله‌ی مرکز ثقل بدن نزدیکتر به سطح اتکاء باشد. بدن سریع تر می‌تواند در جهت مورد نظر به حرکت در آید.
۹-در هنگام حرکت برای توقف سریع یا تغییر مسیر حرکت باید توانایی کنترل نیروی حرکت آنی را داشته باشیم برای این کار لازم است سطح اتکاء را افزایش داده و مرکز ثقل را پایین بیاوریم.