نقش تربيت‌بدنی در تعليم و تربيت
ديدگاه ديويی در تعليم و تربيت در چند عبارت قابل تعريف است: شخص براساس تجارب پيشين فكر می كند، و يا تربيت فرد عبارت است از تمام اعمال از بدو تولد تا لحظه مرگ. تعليم و تربيت يک پديده عملی است، فرد با عمل ياد می گيرد. تعليم و تربيت در كلاس درس، كتابخانه، زمين‌بازی، ورزشگاه، مسافرت و خانه به‌وقوع می پيوندد و محدود به كليسا يا كلاس درس نيست، بلكه هر جا كه افراد جمعی را تشكيل دهند تربيت تحقق خواهد يافت. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
استاد مطهری درباره تربيت می نويسد:
تربيت عبارت است از پرورش دادن، يعنی به فعليت در آوردن استعدادهای درونی فرد. بدين جهت تربيت بايد تابع و پيرو فطرت باشد، يعنی تابع و پيرو طبيعت و سرشت آدمی باشد. اگر بخواهيم يک فرد استعدادهايش شكوفا شود، بايد كوشش كرد همان استعدادهايی كه در او هست بروز و ظهور كند.امروزه، تعليم و تربيت به‌معنی پرورش فرد به‌عنوان يک موجود هدفدار، مستقل، معنويت خواه و خداجوست.
برای اينكه قشر جوان برای نيل به چنين هدفی مهيا شوند بايد موارد زير را درک كنند:
۱- شناسايی فطرت خويش و ديگران و ظرفيت ادامه خود تكاملی و ارتباط با ديگران.
۲- درک ميراث های فرهنگی و توانايی ارزيابی آن ها.
۳- درک مظاهر اجتماعی، مهارت و ارزش های ضروری برای شركت مؤثر در فعاليت ها.
۴-درک نقش ارتباط و مهارت در برقرار كردن ارتباط.
۵- شناخت جهان مادی و توانايی سازگاری با آن.
۶- شناخت نقش جلوه‌های زيبايی شناسی در زندگی انسان، ظرفيت بيان و اظهار احساسات خود از طريق اين جلوه‌ها (بوچارد ۱۳۷۴).
۷- كاوش در جهان‌بينی ها به‌منظور انتخاب برترين جهان‌بينی و ايدئولوژی برای آگاهی كامل بر غايت هستی و روش صحيح زندگی.
۸- درک فوايد تزكيه و تهذيب نفس برای دستيابی به سعادت و قرب‌الی الله (اشرفی ۱۳۶۴) كه غايت هستی است.
قلمروهای تعليم و تربيت
قلمرو های تعليم و تربيت عبارتند از :
يادگيری شناختی
حوزه شناختی، قابليت های عقلانی و هوشی مركب از معرفت، شكل‌گيری ايده‌ها، مفاهيم، قدرت حل مسأله، تجزيه و تحليل و ارزيابی اطلاعات را در برمی گيرد.
احساسی (عاطفی)
قلمرو احساسی و عاطفی بر تكامل علائق، عقايد، آرمان ها رفتارها و ارزش ها متمركز است.
روانی ـ حركتي
حوزه روانی ـ حركتی، تكامل و توسعه آمادگی جسمانی و كسب مهارت های حركتی و هماهنگی عصبی عضلانی را شامل می شود.
تربيت‌بدنی و ارتباط آن با تعليم و تربيت
براي تشريح كامل نقش تربيت‌بدنی در فرايند تعليم و تربيت، بايد توانايی تربيت‌بدنی در سه حوزه تربيتی مورد بحث قرار گيرد.
- يادگيری شناختی
- قلمرو احساسی (عاطفی)
- حوزه روانی ـ حركتی
حوزه شناختی
هدف از تكامل شناختی، توسعه معرفت و بالا بردن فهم و ادراک است. تربيت‌بدنی به‌طرق مختلف در اين روند تكاملی مؤثر است. اين راه ها عبارت‌اند از:
۱-تربيت‌بدنی در موفقيت تحصيلی و فرهنگی مؤثر است.
۲- فعاليت حركتی با جريان فكری پويا و متعالي در ارتباط است.
۳- تربيت‌بدنی موجب شناخت تمرين و ورزش، تندرستی و بيماری می شود.
۴- تربيت‌بدنی موجب شناخت بدن انسان است.
۵- تربيت‌بدنی روشنگر نقش فعاليت جسمانی و ورزش در فرهنگ ملل است.
۶- تربيت‌بدنی و ورزش به مصرف معقول و استفاده مطلوب از خدمات و تسهيلات كمک می كند.
قلمرو احساسی (عاطفی)
۱- در اين قلمرو علائق، نظرات و رفتار، احساسات و ارزش ها مد نظر هستند. در اين قلمرو بر سيستم ارزشی و فلسفه‌ای كه پايه و اساس بلوغ و تكامل فرد است تأكيد می شود. موارد تأثير تربيت‌بدنی در اين قلمرو عبارت‌اند از:
تربيت‌بدنی به خودشكفتگی عزت‌نفس و واكنش سالم واصولی در مقابل فعاليت جسمانی كمک می كند.
۲- تربيت‌بدنی موجب باور و تصديق زيبايی است.
۳- تربيت‌بدنی در جهت دادن زندگی به سوی اهداف ارزشمند سهيم است. فرد تربيت يافته بايد هوشيارانه زندگی را در جهت صحيح هدايت كند.
۴- برنامه‌های تربيت‌بدنی دارای اهداف انسان دوستانه هستند.
۵- برنامه‌های تربيت‌بدنی از طريق بازی، لذت از تجارب غنی اجتماعی را فراهم می سازد.
۶- برنامه‌های تربيت‌بدنی فرصت بازی گروهی را فراهم می آورد.
۷- تربيت‌بدنی تواضع، بازی عادلانه و خصايل پهلوانی را می آموزد.
حوزه روانی ـ حركتی
در تربيت‌بدنی حوزه روانی ـ حركتی با مهارت های حركتی در ارتباط است. فعاليت های سازمان يافته در مدارس اساس و مبنای بهينه‌سازی عملكردهای جسمانی قشر جوان در طول دوران رشد و تكامل است. تربيت‌بدنی به‌طرق مختلف در حوزه روانی ـ حركتی مؤثر است. اين راه ها عبارت‌اند از:
۱- تربيت‌بدنی مهارت های حركتی را در ورزشكاران و تماشاگران بهبود می بخشد .
۲- تربيت‌بدنی به كسب مهارت های استفاده از اوقات فراغت پس از اشتغال ذهنی كمک می كند.
۳-تربيت‌بدنی مهارت های اساسی حفاظت از محيط زيست را توسعه می دهد
بیشتر بخوانید: پرخاشگری در ورزش و راه های کاهش آن