بیوگرافی سید علی خامنه‌ای – Seyyed Ali Khamenei
آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، یکی از شخصیت‌های مهم و تاثیرگذار در تاریخ معاصر کشور است. در ادامه این نوشته با وب سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
| نام | آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای |
|---|---|
| تولد | ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ |
| محل تولد | مشهد، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| سمت فعلی | رهبر جمهوری اسلامی ایران |
| تعداد فرزندان | ۶ |
زندگینامه سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای سابقه فعالیت‌های سیاسی خود را از خانواده‌ای مذهبی و سیاسی گرفته است و سه رویداد مهم در دوران جوانی او را به سمت سیاست سوق داد: اصلاحات شاه، ملی شدن نفت مصدق، و آشنایی با نهضت نواب صفوی.
زندگی سید علی خامنه‌ای
اولین برخورد او با فعالیت‌های سیاسی، دیدار با نواب صفوی در سال ۱۳۳۱ بود که او را به فکر انقلاب و مبارزه واداشت. همچنین، او خود را شاگرد روح‌الله خمینی می‌داند و در سال ۱۳۳۶ با او دیدار کرده است.
در سال ۱۳۴۱، همراه برادرش، مأمور رساندن پیام‌های خمینی به مردم مشهد شد و نقش مهمی در انتقال پیام‌های انقلاب ایفا کرد.
خمینی از خامنه‌ای خواست تا روایت‌هایی درباره واقعه مدرسه فیضیه و رفتار رژیم با مخالفان ارائه دهد و او به عنوان رابطی میان روحانیون و مردم فعالیت می‌کرد.
سید علی خامنه‌ای زندگینامه
پدر خامنه‌ای، سید جواد، و پدربزرگش، سید حسین، روحانیان آذری مقیم نجف بودند و جد او از تفرش به آذربایجان مهاجرت کرده بود.
سید حسین در نجف فقیه و مدرس برجسته‌ای بود و در تبریز امامت مسجد جامع را بر عهده داشت.
سید جواد، زاده نجف، پس از تحصیل در نجف، در مشهد زندگی می‌کرد و در مساجد بازار و گوهرشاد امام جماعت بود.
کودکی سید علی خامنه‌ای
دوران کودکی سید علی خامنه‌ای با سادگی، فقر مالی و تربیت مذهبی عمیق در خانواده‌ای روحانی و سنتی در مشهد سپری شد.
او از کودکی در خانواده‌ای فقیر رشد کرد و تا حدود پنج‌سالگی در خانه‌ای کوچک در محله‌ای فقیرنشین مشهد زندگی می‌کرد که تنها شامل یک اتاق و یک زیرزمین بود.
پس از آن، ارادتمندان خانواده زمین خریداری کردند و خانه او را به سه اتاق توسعه دادند.
او از چهار سالگی همراه برادرش سید محمد در مکتب‌خانه تحصیل کرد و قرآن را یاد گرفت، سپس دوره دبستان را در مدرسه «دارالتعلیم دیانتی» مشهد گذراند.
در این دوران، قرائت و تجوید قرآن را نزد قاریان محلی آموزش دید.
نوجوانی سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای معالم‌اصول را نزد سید حسینی سیستانی، و شرح لمعه و دیگر دروس فقهی را از پدر و هاشم قزوینی آموخت و در سال ۱۳۳۴ در درس خارج فقه سید میلانی حاضر شد.
در سال ۱۳۳۶، به نجف سفر کرد و در دروس علمای بزرگی همچون سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی شرکت کرد، اما به دلیل مخالفت پدر، به مشهد بازگشت.
در همان سال، اجازه روایت از سید میلانی دریافت کرد.
در سال ۱۳۳۷، به قم مهاجرت کرد و در مدرسه حجتیه اقامت گزید، و در درس استادانی مانند سید حسین بروجردی و سید روح‌الله خمینی شرکت کرد.
او پنج سال در قم ماند و بیشتر وقت خود را به مطالعه و تدریس اختصاص داد.
در سال ۱۳۴۳، پس از نابینا شدن پدرش، به مشهد بازگشت و در جلسات درس سید هادی میلانی تا سال ۱۳۴۹ شرکت داشت.
بیوگرافی سید علی خامنه ای
آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی معاصر ایران است.
از سال ۱۳۶۸ تاکنون، وی به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند و دومین فرد در تاریخ ایران است که به مقام رهبری کشور نائل آمده است.
سابقه فعالیت‌های انقلابی، ریاست‌جمهوری، تلاش‌های علمی و فرهنگی و تأثیرگذاری گسترده داخلی و بین‌المللی، او را به چهره‌ای کلیدی در تحولات ایران و منطقه تبدیل کرده است.
سید علی خامنه‌ای کیست
نام کامل: سید علی حسینی خامنه‌ای
متولد: ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹)
محل تولد: مشهد، ایران
نقش فعلی: رهبر جمهوری اسلامی ایران (از ۱۳۶۸ تاکنون)
سید علی خامنه‌ای چه کسی هست
سید علی خامنه‌ای در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ در شهر مشهد به دنیا آمد.
پدرش، سید جواد خامنه‌ای، از علما و مهاجران آذری‌تبار به مشهد بود.
مادرش زنی متدین و محترم در جامعه مذهبی محسوب می‌شد.
خانواده خامنه‌ای زندگی ساده‌ای داشتند و از نظر اقتصادی در طبقه متوسط قرار داشتند.
ملیت سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای اهل کشور ایران است. او در ۱۹ آوریل ۱۹۳۹ در شهر مشهد، ایران به دنیا آمد و بخش اعظم زندگی و تحصیلات حوزوی خود را در داخل کشور گذراند.
اصالت سید علی خامنه‌ای
او دارای ریشه آذری از پدر و اصالت فارسی از مادری یزدی است. خانواده‌اش از سادات حسینی هستند که نسبشان به امام سجاد (ع) می‌رسد و در طول قرون به علمای دین منسوب بوده‌اند.
مذهب سید علی خامنه‌ای
مذهب: شیعه دوازده‌امامی
عنوان مذهبی: آیت‌الله العظمی
حزب سیاسی سید علی خامنه‌ای
حزب جمهوری اسلامی (۱۳۵۷–۱۳۶۶)
جامعه روحانیت مبارز (۱۳۵۶–۱۳۶۸)
سن سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (معادل ۱۹ آوریل ۱۹۳۹) متولد شده است و در حال حاضر ۹۱ ساله است.
سید علی خامنه‌ای
او یکی از چهره‌های تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران است که نقش محوری در انقلاب، جنگ، ساختار سیاسی و هدایت فکری کشور ایفا کرده است. شناخت زندگی، افکار و سیاست‌های او برای تحلیل تحولات معاصر ایران اهمیت زیادی دارد.
خانواده سید علی خامنه‌ای
پدر: سید جواد خامنه‌ای، روحانی و مجتهد آذربایجانی‌تبار.
مادر: خدیجه میردامادی، از خانواده‌ای مذهبی اهل نجف و یزد.
پدر خانواده منبع اصلی درآمد بود که بسیار محدود بود. در مصاحبه‌ها، آیت‌الله خامنه‌ای به این نکته اشاره کرده است که: «کودکی ما با رنج و زحمت گذشت. گاهی شب‌ها شام نداشتیم… من لباس‌های وصله‌دار می‌پوشیدم.»
سید علی خامنه‌ای و پدرش
سید علی خامنه‌ای آموزش دینی خود را از سن چهار سالگی در خانه آغاز کرد، و پدرش سید جواد خامنه‌ای اولین معلم او در آموزش قرآن بود.
همزمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، مقدمات حوزه را در مدرسه سلیمان‌خان مشهد شروع کرد و بخشی از دروس را نزد پدرش فرا گرفت.
این دوران، که همزمان با حضور نواب صفوی در مشهد بود، تأثیر زیادی در شکل‌گیری دیدگاه‌های سیاسی او داشت.
او سپس دوره سطح را در مدرسه نواب گذراند و همزمان تا سال دوم دبیرستان تحصیل می‌کرد.
سید علی خامنه‌ای بیوگرافی
او از ازدواج اولش سه دختر داشت که فوت شدند و با خدیجه میردامادی، چهار پسر و یک دختر دیگر به دنیا آورد.
برادران او، سید محمد و سید هادی، فعال سیاسی و روحانی بودند، و سید محمد در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس شورای اسلامی ترور شد، اما زنده ماند.
خواهرش، بدری سادات، همسر علی تهرانی است که در خیزش ۱۴۰۱ ایران بر او برائت اعلام کرد.
سید حسن، تنها برادر غیرروحانی، در وزارت نفت فعالیت دارد.
زندگی شخصی سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای با دختر حجت‌الاسلام خجسته بافقی ازدواج کرده و صاحب چند فرزند است. خانواده او کمتر در رسانه‌ها حضور دارند.
او زندگی ساده‌ای دارد و به شعر، ادبیات و موسیقی سنتی ایرانی علاقه‌مند است.
همسر سید علی خامنه‌ای
در اوایل پاییز ۱۳۴۳، خامنه‌ای با منصوره خجسته باقرزاده ازدواج کرد.
او در خانواده‌ای مذهبی و بازاری در مشهد بزرگ شد و فعالیت سیاسی رسمی نداشته است، اما اغلب به دیدار خانواده‌های شهدا می‌رود.
تاکنون هیچ تصویر رسمی از او در رسانه‌ها منتشر نشده است.
فرزندان سید علی خامنه‌ای
خامنه‌ای شش فرزند دارد: دو دختر به نامهای بشری و هدی، و چهار پسر به نامهای مصطفی، مجتبی، مسعود (محسن) و میثم.
بچه‌های سید علی خامنه‌ای
بزرگ‌ترین پسر، سید مصطفی، مشغول تحصیلات حوزوی است، و سید مجتبی در جبهه‌های جنگ ایران و عراق شرکت کرده و ارتباط نزدیکی با بسیج و سپاه دارد؛ او یکی از گزینه‌های احتمالی برای رهبری است.
سید مسعود (محسن) نیز عضو جامعه مدرسین قم است و بیشتر به جمع‌آوری خاطرات پدر و مدیریت سایت او می‌پردازد.
او پسرانش را از فعالیت‌های اقتصادی و مناصب حکومتی منع کرده است.
پسران سید علی خامنه‌ای
۱. مصطفی خامنه‌ای:
متولد دهه ۱۳۴۰
روحانی و استاد حوزه علمیه قم
نسبتاً کم‌حاشیه و فعال در مسائل فرهنگی-دینی
گفته می‌شود شبیه‌ترین فرزند به پدر در تفکر و رفتار است.
۲. مجتبی خامنه‌ای:
متولد حدود ۱۳۴۸
روحانی، از افراد تأثیرگذار و شناخته‌شده‌تر در میان فرزندان
در برخی محافل از او به عنوان چهره سیاسی و محتمل برای جانشینی پدر یاد می‌شود
همسرش، دختر غلامعلی حداد عادل است.
۳. میثم خامنه‌ای:
پژوهشگر حوزه علوم انسانی
کمتر در حوزه سیاسی فعال است و عمدتاً در زمینه‌های فرهنگی و تحقیقاتی شناخته می‌شود.
۴. مسعود خامنه‌ای:
فعالیت‌های رسانه‌ای یا سیاسی ندارد
بیشتر در فضای خصوصی و غیررسمی حضور دارد.
ثروت سید علی خامنه‌ای
بر اساس گفته‌های مسئولان سابق بیت رهبری، خامنه‌ای زندگی ساده‌ای دارد و حقوق نمی‌گیرد، و زندگی‌اش عمدتاً از نذورات مردمی تامین می‌شود.
سطح زندگی او پایین‌تر از متوسط ایران است.
برخی منابع دارایی او را بسیار کم و ساده گزارش کرده‌اند، اما خبرگزاری‌ها ادعا می‌کنند که دارایی‌های او حدود ۲۰۰ میلیارد دلار ارزش دارد.
در سال ۲۰۱۳، رویترز گزارش داد که خامنه‌ای در کنترل حدود ۹۵ میلیارد دلار دارایی است، که عمدتاً توسط ستاد اجرایی فرمان امام، نهاد اقتصادی وابسته به او، مدیریت می‌شود.
این ستاد اموال زیادی از طریق مصادره اموال مردم و اقلیت‌های دینی کسب کرده است و بخش عمده ثروت کشور در اختیار نهادهای وابسته به دفتر رهبر است.
در سال ۱۳۹۸، بنیاد مستضعفان، یکی از این نهادها، سودهای هنگفتی داشت و خواستار شفافیت مالی در منابع مالی دفتر او شدند.
اقدامات اقتصادی او شامل خرید سهام بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ توسط ستاد اجرایی فرمان امام است.
خانه سید علی خامنه‌ای
رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، در حال حاضر در خانه سازمانی (بیت رهبری) در مرکز تهران سکونت دارد که محل زندگی، دفتر کار و برگزاری مراسم رسمی او است.
این مجموعه در چهارراه خیابان‌های ایران، پاستور، فلسطین و آذربایجان واقع شده و شامل ساختمان‌های ساده و بدون تزئین است، با اتاق‌های متعدد و دکور ساده.
خانه سید علی خامنه‌ای در پاستور
پیش از تصدی رهبری، در سال ۱۳۶۰، او در خیابان پاستور در خانه‌ای باغ‌دار زندگی می‌کرد.
بیت رهبری تحت حفاظت سپاه است و به دلیل حساسیت‌های امنیتی، دسترسی و جزئیات داخلی محدود شده است.
شایعات درباره سید علی خامنه‌ای
در سال‌های اخیر، شایعات متعددی درباره وضعیت سلامت او منتشر شده است.
در ۲۰۱۰، گزارشی مبنی بر ابتلای او به نوع نادر سرطان خون منتشر شد.
سید علی خامنه‌ای سرطان پروستات
همچنین در ۲۰۱۵، روزنامه‌ای ادعا کرد که او به سرطان پروستات در مرحله چهارم مبتلا است و عمر او بیش از دو سال برآورد نمی‌شود.
در ۱۳۹۹، خبری منتشر شد که یکی از کاربران توییتر اعلام کرد وضعیت او وخیم است و دیدارش با روحانی لغو شده است، اما مقامات دفتر رهبری این خبر را تکذیب کردند.
در شهریور ۱۴۰۱، گمانه‌زنی‌ها درباره وخامت حال او افزایش یافت، و منابعی گزارش دادند که او پس از جراحی در بستر بیماری است.
عکسی از او در مراسم مذهبی منتشر شد، اما روزنامه نیویورک تایمز بر صحت اخبار بیماری او تأکید کرد و نشانه‌هایی مانند ناتوانی در نشستن طولانی را ذکر کرد.
دست راست سید علی خامنه‌ای
در ۶ تیر ۱۳۶۰، آیت‌الله خامنه‌ای هدف ترور ناموفق قرار گرفت و از ناحیه سینه، کتف و دست راست آسیب دید، که منجر به فلج شدن دست راست او شد.
وضعیت جسمانی سید علی خامنه‌ای
در ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وب‌سایت رسمی او اعلام کرد که او تحت عمل جراحی پروستات قرار گرفته است.
علیرضا مرندی، پزشک تیم معالج، گفت عارضه‌ای که داشت، نیاز به عمل داشت و رهبر از نظر پزشکان تبعیت کرد.
او پس از هفت روز بستری در ۲۴ شهریور از بیمارستان مرخص شد و در مصاحبه‌ای گفت جای نگرانی نیست و عمل، کاملاً عادی است.
تحصیلات آیت الله خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای تحصیلات خود را در حوزه علمیه آغاز کرد و در سن ۱۱ سالگی در مشهد به تحصیل دینی پرداخت. او دروس مقدماتی و سطح حوزه را نزد استادانی مانند پدرش، شیخ هاشم قزوینی و آیت‌الله میلانی فرا گرفت.
تحصیلات سید علی خامنه‌ای
تحصیلات او شامل حوزه علمیه قم در بازه ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۴ و حوزه نجف در سال‌های ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸ می‌شود.
تحصیلات حوزوی سید علی خامنه‌ای
در حدود سال ۱۳۳۶ شمسی (۱۹۵۷ میلادی)، او راهی قم شد و از اساتیدی همچون آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی بهره‌مند شد.
پس از بازگشت به مشهد در سال ۱۳۴۳ شمسی (۱۹۶۴ میلادی)، به تدریس و فعالیت‌های سیاسی پرداخت.
او تحصیلات رسمی دانشگاهی نداشت، اما در زبان‌های عربی، انگلیسی و اردو تسلط دارد و به شعر و ادبیات علاقمند است.
در ساختار حوزه، عنوان او «آیت‌الله» است و پس از درگذشت آیت‌الله اراکی در دهه ۷۰، برخی نهادهای جمهوری اسلامی او را به‌عنوان مرجع تقلید معرفی کردند.
فعالیت‌های سیاسی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای از دهه ۱۳۳۰ شمسی فعالیت‌های سیاسی خود را علیه رژیم پهلوی آغاز کرد.
او یکی از نخستین روحانیونی بود که از امام خمینی حمایت کرد و به دلیل فعالیت‌های انقلابی‌اش چندین بار توسط ساواک بازداشت، زندانی و تبعید شد.
سخنرانی‌های افشاگرانه‌اش در مساجد مشهد، تهران و تبریز نقش مهمی در بیداری و آگاهی‌بخشی به مردم ایفا کرد.
خامنه‌ای قبل از انقلاب
سید علی خامنه‌ای فعالیت‌های سیاسی خود را در دهه ۱۳۴۰ شروع کرد و در این مدت چندین بار توسط ساواک بازداشت شد.
اولین بار در خرداد ۱۳۴۲ در بیرجند به دلیل سخنرانی درباره یورش به مدرسه فیضیه و سلطه اسرائیل، بازداشت و زندانی شد، سپس پس از تظاهرات ۱۵ خرداد، به مشهد منتقل و ده روز در بازداشت بود.
بازداشت سید علی خامنه‌ای
در سفر به زاهدان در دی ۱۳۴۲، مجدد بازداشت شد و در تهران زندانی گردید. در سال‌های بعد، در کنار فعالیت‌های سیاسی، گروهی مخفی برای مبارزه با رژیم تشکیل داد و در سال ۱۳۴۵ توسط ساواک کشف شد.
او در این دوران فعالیت‌هایی چون ترجمه کتاب، امامت مسجد و برگزاری جلسات تفسیر و ایدئولوژی انجام داد، اما در سال‌های ۱۳۵۰–۱۳۵۳ چندین بار بازداشت و در زندان‌های مختلف از جمله کمیته مشترک ضدخرابکاری زندانی شد.
در این دوران، ساواک خانه و فعالیت‌هایش را تفتیش و ضبط کرد. پس از آزادی، فعالیت‌های سیاسی و تبلیغی‌اش را ادامه داد و درباره فعالیت‌های مسلحانه و مبارزه فکری، هشدارهای جدی داد.
در نهایت، او در این سال‌ها تلاش کرد تا از طریق جلسات و کلاس‌های مخفی، بر مبارزه و تبیین ایدئولوژی اسلامی تمرکز کند.
بازداشت آیت‌الله خامنه‌ای
در اواخر سال ۱۳۵۶، نیروهای امنیتی رژیم پهلوی خامنه‌ای را دستگیر و به مدت سه سال به ایرانشهر تبعید کردند، و از خروج او برای زیارت عتبات جلوگیری شد.
در اوج مبارزات انقلاب ۱۳۵۷، پس از آزادی، به مشهد بازگشت و فعالیت‌های انقلابی خود را در مسجد آل رسول و دیگر اماکن ادامه داد.
پس از کشتار یزد، نامهای اعتراض‌آمیز منتشر کرد و در تیر ۱۳۵۷، به‌خاطر اعتراض طلاب به تبعید، توسط نیروهای امنیتی سرکوب شد.
تبعید سید علی خامنه‌ای
او سپس به جیرفت تبعید شد، ولی در شهریور همان سال به کهنوج رفت و فعالیت‌هایش را ادامه داد. در مهر ۱۳۵۷، راهی مشهد شد و با فعالیت‌های افشاگرانه و سخنرانی‌های خود، نقش مهمی در انقلاب ایفا کرد.
با حضور خمینی در فرانسه، او خواستار بازگشت او شد و در تظاهرات و اعتراضات مشهد شرکت کرد.
در دی ۱۳۵۷، به همراه دیگر مبارزان، در تظاهرات و فعالیت‌های ضد حکومتی فعال بود و در عاشورای آن سال، خطبه‌هایی علیه رژیم خواند.
پس از پیروزی، به تهران رفت و در کمیته تبلیغات و شورای انقلاب نقش مهمی ایفا کرد و در تحصن‌ها و نشر اعلامیه‌ها شرکت داشت.
تدریس سید علی خامنه‌ای
از زمان حضور در مشهد، خامنه‌ای به تدریس مشغول بوده است. او ابتدا در سطوح عالی مانند رسائل، مکاسب و کفایه تدریس می‌کرد و پس از انقلاب نیز در دورهٔ ریاست‌جمهوری، به تدریس تفسیر ادامه داد.
از سال ۱۳۶۹، تدریس خارج فقه را آغاز کرد و در حال حاضر مباحث جهاد، قصاص و مکاسب محرمه را تدریس می‌کند. کلاس‌های او حدود ۵۰۰ نفر شرکت‌کننده دارد.
ادبیات سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای به ادبیات و شعر علاقه‌مند است و در دوران کودکی با سبک‌های ادبی آشنا شد.
او مطالعهٔ رمان‌ها و آثار ادبی جهانی را ادامه داد و معتقد است زبان فارسی باید محترم شمرده شود، زیرا این زبان توانسته فرهنگ، دین و تمدن ملل را منتقل کند.
در سال ۱۳۹۸، نگران شد که زبان فارسی در حال فرسایش است و از صداوسیما خواست از ترویج لغات خارجی پرهیز کند.
شعر آیت‌الله خامنه‌ای
خامنه‌ای در شهر مشهد در انجمن‌های ادبی مانند فردوسی و فرخ عضو بود و اشعاری دارد. او دفترچه‌ای به نام «سفینه غزل» داشت که در آن اشعار جدید می‌نوشت.
دفتر شعر او در زمان ساواک مصادره شد و به او پس داده نشد. تخلص او در اشعار «امین» است. نمونه شعری از او آورده شده است.
دیدار شاعران با رهبر
دیدار شاعران با خامنه‌ای، که در دورهٔ ریاست‌جمهوری شروع شد و در دوران رهبری ادامه یافت، سنتی قدیمی است که هر سال در نیمه رمضان برگزار می‌شود. برخی معتقدند این جلسات دستوری و یک‌طرفه است و شاعران تنها اوامر او را اجرا می‌کنند.
در این جلسات، آثار متعددی از شاعران ایرانی و خارجی، از جمله افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، آذربایجان، عراق، هند، اوکراین و ترکیه خوانده شده است. شاعران خارجی شعر خود را به زبان خود و سایرین به فارسی خوانده‌اند.
عکس پروفایل سید علی خامنه‌ای
عکس های سید علی خامنه‌ای
عکس سید علی خامنه‌ای
عکس جذاب سید علی خامنه‌ای
پیروزی انقلاب و سید علی خامنه‌ای
در ۲۳ دی ۱۳۵۷، روح‌الله خمینی شورای انقلاب اسلامی را تشکیل داد و روز بعد، شاه از ایران خارج شد. پس از خروج شاه و شکست دولت شاپور بختیار، خمینی در ۱۲ بهمن از فرانسه به ایران بازگشت.
با اعلام بی‌طرفی ارتش در ۱۵ بهمن، دولت موقت به رهبری مهدی بازرگان تشکیل شد. سرانجام، در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
خدمات نظامی و پیشینه فقهی سید علی خامنه‌ای
| موضوع | جزئیات | موضوع | جزئیات |
| وفاداری نظامی | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران | زمینه فقهی | اصول فقه، تفسیر قرآن |
| خدمت/شاخه نظامی | سپاه پاسداران، ستاد جنگ‌های نامنظم، قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا | تحصیلات حوزوی | درس سطح، درس خارج |
| سال‌های خدمت نظامی | ۱۳۵۸؛ ۱۳۶۰–۱۳۵۹؛ ۱۳۶۲–۱۳۶۰ | محل تحصیل | حوزه علمیه قم، نجف، خراسان |
| فرماندهی/عملیات‌ها | فرمانده سپاه پاسداران، قرارگاه خاتم‌الانبیا؛ شورش کردها، جنگ ایران و عراق | مرتبه حوزوی | آیت‌الله العظمی |
سید علی خامنه‌ای پس از انقلاب ۱۳۵۷
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، وی به سرعت در مسئولیت‌های مهمی منصوب شد:
– عضو شورای انقلاب اسلامی
– نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی (دوره اول)
– امام جمعه موقت تهران (از ۱۳۵۹)
– نماینده امام در شورای عالی دفاع
– رئیس‌جمهور ایران (۱۳۶۰–۱۳۶۸) – دومین رئیس‌جمهور پس از ابوالحسن بنی‌صدر
– عضو حزب جمهوری اسلامی (تا انحلال آن)
آیت‌الله خامنه‌ای پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، آیت‌الله خامنه‌ای به سرعت در مناصب کلیدی منصوب شد. او عضو شورای انقلاب، امام جمعه تهران، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و یکی از شخصیت‌های موثر در شکل‌گیری ساختار جدید نظام جمهوری اسلامی بود.
خامنه‌ای عضویت در شورای انقلاب
در اوایل انقلاب، خامنه‌ای با عضویت در شورای انقلاب نقش مهمی ایفا کرد. این شورا، به دستور خمینی و در آبان ۱۳۵۷ تشکیل شد و در ۲۲ دی همان سال به صورت رسمی آغاز به کار کرد.
با پیشنهاد مرتضی مطهری، در دی‌ماه وارد شورا شد و در تصمیم‌گیری‌های کلیدی مانند مذاکره با مقامات داخلی و خارجی نقش داشت.
او در تمام دوره‌های فعالیت شورا، ثابت عضو باقی ماند و در تیر ۱۳۵۸ به معاونت امور انقلاب وزارت دفاع منصوب شد، همچنین عضو کمیسیون وزرای امنیتی و مسئول مرکز اسناد و سرپرستی سپاه پاسداران بود.
تاریخچه انتخاباتی خامنه‌ای
در اسفند ۱۳۵۸، از سرپرستی سپاه استعفا داد تا در انتخابات مجلس شرکت کند.
او در همان ماه، برای نخستین دوره مجلس شورای اسلامی نامزد شد و با حمایت ائتلافی شامل جامعهٔ روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی، در اردیبهشت ۱۳۵۹ در حوزهٔ تهران پنجم انتخاب شد.
به عنوان عضو و رئیس کمیسیون امور دفاعی فعالیت کرد و در زمان جنگ ایران و عراق، به دلیل حضور در جبهه‌ها، در جلسات مجلس کمتر شرکت داشت.
پس از جراحت در تیر ۱۳۶۰، در موارد معدود در مجلس حاضر شد و در مهر همان سال، پس از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور، از مجلس خارج شد.
ریاست جمهوری خامنه‌ای
در سال ۱۳۶۰، پس از عزل بنی‌صدر، سید علی خامنه‌ای به عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران برگزیده شد و دو دوره متوالی (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸) ریاست‌جمهوری را بر عهده داشت.
دوران ریاست او همزمان با جنگ ایران و عراق، تحریم‌ها و روند بازسازی کشور بود، و در این مدت با رهبر وقت، امام خمینی، همکاری نزدیک داشت.
خامنه‌ای امام جمعه تهران
خامنه‌ای از ۲۴ دی ۱۳۵۸ به عنوان امام جمعه تهران منصوب شد و در طول چهل سال، بیش از ۲۴۰ بار نماز جمعه برگزار کرده است.
دوره اول امامت از دی ۱۳۵۸ تا تیر ۱۳۶۰ بود، که در آن ترور شد. دوره دوم، پس از ترور و تا زمان انتخابش به رهبری ادامه داشت و در نماز جمعه اسفند ۱۳۶۳ بمب‌گذاری شد که ۱۴ کشته و ۸۸ زخمی بر جای گذاشت.
دوره سوم، از زمان رهبری تاکنون است و اولین نماز جمعه پس از بهمن ۱۳۹۰ در خرداد ۱۳۹۸ برگزار شد.
ترور نافرجام سید علی خامنه‌ای
در تاریخ ۶ تیر ۱۳۶۰، در مسجد ابوذر تهران، در حین سخنرانی، یک بمب منفجر شد که باعث آسیب جدی به دست راست خامنه‌ای شد.
این ترور توسط سازمان مجاهدین خلق انجام شد. وی پس از درمان، به فعالیت سیاسی خود ادامه داد و این حادثه یکی از عوامل محبوبیت او در میان نیروهای انقلابی شد.
ترور آیت‌الله خامنه‌ای
خامنه‌ای در حین سخنرانی در مجلس هدف ترور قرار گرفت. بمب‌گذاری در آن زمان، یک هفته پس از عزل بنی‌صدر بود و چند روز بعد، انفجار در حزب جمهوری اسلامی رخ داد که منجر به کشته شدن چندین عضو شد.
بمب جاسازی‌شده در ضبط صوت، نزدیک قلب او قرار داشت و هنگام انفجار، او مجروح و بیهوش شد.
او به بیمارستان منتقل و دست راستش از کار افتاد. برخی، سازمان مجاهدین خلق یا گروه فرقان را مسئول این ترور دانسته‌اند.
رهبری جمهوری اسلامی ایران
پس از رحلت امام خمینی در خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای را به‌عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران برگزید.
در زمان رهبری ایشان، ساختار نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور دگرگونی‌هایی را تجربه کرد.
سیاست‌های کلان نظام مانند مقاومت در برابر غرب، توسعه منطقه‌ای، برنامه هسته‌ای و اقتصاد مقاومتی از رویکردهای مهم رهبری او بوده‌اند.
دوران ریاست‌جمهوری خامنه‌ای
در دوران ریاست‌جمهوری خامنه‌ای، ساختار نهاد ریاست‌جمهوری کم‌توجه و ناکامل بود، لذا او تلاش کرد دفتر و کارگروه‌های مشورتی تشکیل دهد.
در ۱۳۶۵، قانون اختیارات رئیس‌جمهور تصویب شد تا وظایف او مشخص‌تر شود. او در مواردی با موسوی اختلاف نظر داشت، از جمله در موضوع اقتصادی و وزرا.
پس از جنگ، تمرکز زیادی بر مذاکرات خارجی و مدیریت جنگ داشت و رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ بود.
در سیاست خارجی، سفرهای متعددی به کشورهای منطقه و سازمان‌های بین‌المللی انجام داد و در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد.
او همچنین در حمایت از گروه‌های شیعی و مبارزان اسلامی فعال بود و در سفرهای استانی با مردم دیدار می‌کرد تا مسائل اقتصادی و امنیتی را پیگیری کند.
در کل، دوران او همزمان با توسعه سیاست داخلی و خارجی و مدیریت بحران‌های جنگ و امنیت بود.
نقش خامنه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی
در ۸ شهریور ۱۳۶۲، خامنه‌ای بر اساس حکم خمینی، اولین ترمیم عمده در ستاد انقلاب فرهنگی را انجام داد و مسئولان اجرایی مانند نخست‌وزیر، وزرای فرهنگ و آموزش عالی و ارشاد اسلامی و دو دانشجو به ستاد اضافه شدند.
پس از بازگشایی دانشگاه‌ها و گسترش فعالیت‌ها، در آذر ۱۳۶۳، دومین ترمیم صورت گرفت و ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر نام یافت، و رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورا تعیین شد.
در سال ۱۳۷۵، در دوران رهبری، سومین دوره شورای انقلاب فرهنگی تشکیل شد و خامنه‌ای اعضای جدید شورا را منصوب و بر اهمیت وظایف آن تأکید کرد.
خامنه‌ای و مجمع تشخیص مصلحت
در سال ۱۳۶۶، به دنبال اختلافات بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان درباره تصویب لوایح، خمینی در ۱۷ بهمن با تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت کرد و خامنه‌ای به عنوان اولین رئیس این مجمع منصوب شد.
او این سمت را تا پایان دورهٔ ریاست‌جمهوری خود ادامه داد.
رهبری سید علی خامنه‌ای
قبل از درگذشت خمینی، حسینعلی منتظری به عنوان جانشین او انتخاب شده بود، اما در ۶ فروردین ۱۳۶۸، خمینی او را عزل کرد و منتظری استعفا داد.
پس از مرگ خمینی، مجلس خبرگان رهبری در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، خامنه‌ای را که در آن زمان رئیس‌جمهور بود، به عنوان رهبر موقت جمهوری اسلامی برگزید.
این انتخاب، یکی از رویدادهای مهم تاریخ جمهوری اسلامی است، و به‌دلیل نبود جانشین مشخص برای خمینی و شرایط حساس جنگ با عراق و فشارهای بین‌المللی، اهمیت زیادی داشت.
برگزیدن رهبر جمهوری اسلامی ایران
پس از مرگ خمینی، مجلس خبرگان در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، جلسه‌ای فوق‌العاده تشکیل داد و ابتدا با اکثریت، استعفای حسینعلی منتظری را تایید کرد.
درباره جانشینی، بحث بر سر انتخاب مرجع تقلید یا رهبری شورایی بود، اما توافق حاصل نشد. نام خامنه‌ای برای رهبری فردی مطرح شد و هاشمی رفسنجانی درباره صلاحیت او سخن گفت.
در نهایت، ۶۰ نفر از ۷۴ عضو، با وجود مخالفت خامنه‌ای، او را به عنوان رهبر موقت انتخاب کردند. پس از اصلاح قانون اساسی و همه‌پرسی، مجلس خبرگان در رأی‌گیری نهایی، خامنه‌ای را به عنوان رهبر دائمی نظام انتخاب کرد.
ویژگی‌های دوران رهبری سید علی خامنه‌ای
– تقویت نهادهای نظامی به‌ویژه سپاه پاسداران
– توسعه حوزه نفوذ منطقه‌ای ایران (محور مقاومت)
– تأکید بر استقلال سیاسی و اقتصادی از غرب
– مواجهه با تحریم‌های گسترده آمریکا و غرب
– حمایت از فناوری هسته‌ای
– هدایت فضای فرهنگی با تأکید بر “انقلاب فرهنگی”
ترجمه‌های سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای نویسنده و مترجم چندین اثر دینی، فرهنگی و اجتماعی است. از آثار معروف او می‌توان به «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «پرتویی از نهج‌البلاغه» اشاره کرد. او همچنین ترجمه‌هایی از عربی به فارسی دارد و همواره بر نقش فرهنگ در سیاست تأکید داشته است.
آثار و تالیفات سید علی خامنه‌ای
برخی آثار وی عبارت‌اند از:
– طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن
– پرتویی از نهج‌البلاغه
– در محضر قرآن
– ترجمه کتاب‌هایی چون:
– المستقبل لهذا الدین اثر سید قطب
– صلح امام حسن (ع) اثر شیخ راضی آل‌یاسین
مرجعیت سید علی خامنه‌ای
در آذر ۱۳۷۳، پس از درگذشت محمدعلی اراکی، موضوع مرجعیت خامنه‌ای مطرح شد. برخی علما و نهادهای حوزوی او را مرجع صلاحیت‌دار معرفی کردند، اما برخی دیگر نظیر منتظری و فضل‌الله او را تایید نکردند.
او اولین کتاب فقهی خود را در سال ۱۳۷۱ نوشت و در رسانه‌های حکومتی، او و هاشمی رفسنجانی با عنوان «آیت‌الله» معرفی شدند، هرچند این عنوان و تثبیت او بحث‌برانگیز بود.
مخالفت‌های فقهی و قانون اساسی، که شرط مرجعیت را نیازمند صلاحیت علمی و تقوایی می‌دانست، در این انتخاب موثر بود، اما خمینی در نامهای در ۱۳۶۸ گفت که شرط مرجعیت برای رهبر لازم نیست و کفایت می‌کند مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان باشد.
سید علی خامنه‌ای رهبر ایران
بر اساس شاخص مردم‌سالاری اکونومیست، حکومت خامنه‌ای یک رژیم اقتدارگرا است.
در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸، او به‌ترتیب در رتبه‌های هجدهم و هفدهمین فرد قدرتمند جهان قرار گرفت. نگاه منطقی و عمل‌گرایانه او او را از بسیاری رهبران ایران متمایز کرده است.
اما منتقدان معتقدند خامنه‌ای خود را عقل کل می‌داند و توان یادگیری از اشتباهاتش را ندارد.
جایگاه خامنه‌ای در جهان
کریم سجادپور و دیگر تحلیل‌گران او را قدرتمندترین رهبر در خاورمیانه می‌نامند و می‌گویند قدرت او از طریق نهادهای وفادارش پنهان می‌شود.
او در فهرست درندگان آزادی رسانه‌ها قرار دارد و در سال ۲۰۰۰، یکی از ۱۰ دشمن اصلی آزادی بیان شناخته شد.
قانون اساسی جمهوری اسلامی، اختیارات بی‌حد و حصر رهبر را تایید می‌کند، و دیوید والچنسکی او را در رده نهمین دیکتاتور زنده جهان قرار داده است.
در فوریه ۲۰۲۴، متا حساب‌های او را به دلیل نقض قواعد مربوط به ترویج سازمان‌ها و افراد خطرناک مسدود کرد.
دیدگاه‌های اقتصادی خامنه‌ای
خامنه‌ای اقتصاد اسلامی را بر دو پایه «افزایش ثروت ملی» و «توزیع عادلانه و رفع محرومیت» استوار می‌داند و هر برنامه‌ای که این اصول را تامین کند، معتبر است.
او در سال ۱۳۸۹ مفهوم «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کرد و آن را اقتصادی دانست که هم رشد اقتصادی را حفظ می‌کند و هم آسیب‌پذیری در برابر تحرکات جهانی را کاهش می‌دهد، و متکی به مردم است.
او بر اهمیت جهش تولید تأکید دارد، زیرا آن را کلید اصلاح شاخص‌های اقتصادی، کاهش بیکاری، رونق صادرات، افزایش درآمد ارزی و استقلال اقتصادی می‌داند.
دیدگاه‌های نظامی خامنه‌ای
خامنه‌ای معتقد است ایران باید توان نظامی خود را افزایش دهد تا از جنگ جلوگیری کند و حضور منطقه‌ای و توان موشکی کشور غیرقابل‌مذاکره است.
پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، او وعده انتقام سخت داد و خواستار پایان نفوذ آمریکا در منطقه شد.
او فتوا داده است تولید و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای حرام است، اما مدارکی نشان می‌دهد که برنامه‌های پنهانی دستیابی به سلاح هسته‌ای وجود دارد که باعث تردید در اروپا شده است.
او بر اهمیت فناوری هسته‌ای برای مقاصد غیرنظامی تأکید دارد، اما این فتوا مورد مناقشه است و آمریکا می‌گوید تصمیم‌گیری‌هایشان بر اساس فتوای خامنه‌ای نیست.
سیاست داخلی سید علی خامنه‌ای
در دوره رهبری خامنه‌ای، سیاست داخلی با برگزاری پنجمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و همه‌پرسی اصلاح قانون اساسی آغاز شد.
روابط او با رؤسای‌جمهور مختلف، از جمله هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدی‌نژاد، متفاوت بوده است؛ در حالی که با رفسنجانی روابط خوب داشت، در دورهٔ احمدی‌نژاد روابط تیره شد.
در دوره روحانی، مذاکرات هسته‌ای و برجام صورت گرفت، اما پس از خروج آمریکا از برجام، خامنه‌ای او را سرزنش کرد.
او در حوزهٔ سلامت، واردات واکسن کرونا را ممنوع اعلام کرده و بر ساخت واکسن داخلی تأکید داشت.
خامنه‌ای سیاست‌های اقتصادی و علمی، از جمله حمایت از تحقیقات سلول‌های بنیادی، را ترویج کرد.
سیاست خارجی سید علی خامنه‌ای
در سیاست خارجی، خامنه‌ای سیاست دفاع از مسلمانان و مبارزه با استثمار و استعمار را اصول اصلی می‌داند.
او از مقاومت در منطقه حمایت می‌کند و سیاست منطقه‌ای ایران را بر خلاف سیاست‌های آمریکا می‌داند، همچنین مواضع محکمی علیه مداخلات عربستان و حمایت از محور مقاومت در سوریه اتخاذ کرده است.
او آزار مسلمانان روهینگیا را محکوم کرد و در سیاست منطقه‌ای، از مقاومت و حمایت از ملت سوریه سخن گفت.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
واکنش نتانیاهو به ادامه تنش ها پس از آتش بسمصدومیت تیم ملی در لیگ ملت هاهنریک مخیتاریان اهل کجاست