فواید ورزش شنا و انواع آن به همراه بررسی تاریخچه آن
ورزش “شنا” فوایدی از جمله افزایش قدرت قلب را دارد و در عین این فواید بسیار مهیج می باشد. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
هر آنچه که باید از رشته ورزشی شنا دانست !
شنا ، مهارت یا ورزش شناور ماندن و حرکت، درون آب است. شنا کردن به معنی حرکت انسان ، حیوانات بدون هر گونه کمک خارجی درون آب می باشد. آموختن شنا، علاوه بر تقویت جسم، در مواقع اضطراری و افتادن ناگهانی درون آب، زندگی انسان را نجات خواهد داد. بسیاری از حیوانات، هنگام تولد و به طور غریزی، قادر به شنا کردن هستند؛ اما انسان باید شنا کردن را یاد بگیرد.
تاریخچه شنا در جهان
شواهد باستان شناسی نشان می دهند که قدمت شنا و شنا کردن به 2500 سال قبل از میلاد در تمدن مصر و بعد از آن در تمدن های آشور و یونان و روم باستان باز می گردد. آنچه از گذشته آموزش شنا می دانیم بر اساس یافته هایی است که از «حروف تصویری» هیروگلیف مصریان به دست آورده ایم. یونانی های باستان و رومی ها شنا را جزو برنامه های مهم آموزش نظامی خود قرار داده بودند، و مانند الفبا یکی از مواد درسی در آموزش مردان بوده است. شنا در شرق به قرن اول قبل از میلاد باز می گردد. ژاپن جایی است که شواهد و مدارکی از مسابقات شنا در آن وجود دارد. در قرن هفدهم به دستور رسمی حکومتی شنا به صورت اجباری در مدارس تدریس می شد.
مسابقات سازمان یافته شنا در قرن 19 میلادی قبل از ورود ژاپن به دنیای غرب شکل گرفت. از قرار معلوم مردم ساحل نشین اقیانوس آرام، به کودکان هنگامی که به راه می افتادند یا حتی پیش تر شنا می آموختند. نشانه هایی از مسابقات گاه و بی گاه میان مردم یونان باستان وجود دارد و همچنین یکی از بوکسورهای معروف یونان شنا را به عنوان تمرین در برنامه ورزشی خود گنجانیده بود. رومی ها اولین استخرهای شنا را بنا کردند و گفته می شود که در سدهٔ یکم پیش از میلاد گایوس ماسناسرایزن سیاسی سزار آگوست رومی، نخستین استخر آب گرم را ساخت.
عکس های جذاب ورزش شنا
برخی عدم تمایل اروپائیان به شنا را در سده های میانه ترس از گسترش و سرایت عفونت و بیماری های مسری می دانند از طرفی شواهدی وجود دارد که نشان می دهد در سواحل بریتانیای کبیر در اواخر قرن 17 میلادی از شنا در آب به عنوان وسیله ای برای درمان استفاده می شود. البته تا پیش از قرن نوزدهم شنا به عنوان تفریح و ورزش در میان مردم جایگاهی پیدا نکرد. زمانی که نخستین سازمان شنا در سال 1837 تأسیس شد در پایتخت بریتانیا یعنی لندن، 6 استخر سر پوشیده وجود داشت که مجهز به تخته شیرجه بودند. در سال 1846 اولین مسابقه شنا در مسافت 440 یارد در استرالیا بر پا شد که بعد از آن هر ساله نیز به اجرا در آمد. باشگاه شنای «متروپولیتین» لندن در سال 1869 تأسیس شد که بعدها به انجمن شنای غیر حرفه ای تغییر نام پیدا کردکه در واقع هیئت رئیسه شنای غیر حرفه ای بریتانیا بود. فدراسیون های ملی شنا در چندین کشور اروپایی در سال 1882 تا 1889 شکل گرفتند.
تاریخچه شنا در ایران
تاریخچه شنا به عنوان یک ورزش، در ایران، بسیار کوتاه است و به طور کلی هم این رشته از ورزش به نسبت دیگر رشته ها در کشور ایران چندان پیشرفتی حاصل نکرده است. در حالی که به جهت موقعیت جغرافیایی ایران که در شمال و جنوب کشور به دریا متصل است و هم به جهت تأکیدات مذهبی، می بایستی این ورزش را مورد توجه قرار می دادند.
سرگذشت شنا در کشور ایران
در قدیم، مکان هایی شبیه استخر سرپوشیده در حمام ها می ساختند، به نام چال حوض. این چال حوض ها، که حداکثر از 10 متر تجاوز نمی کرد، برای شنا کردن و آب بازی بود. در اطراف چال حوض ها، سکوهایی به ارتفاع 2 یا 3 متر وجود داشت که از بالای آن به درون آب می پریدند و عملیاتی مانند پشتک و وارو انجام می دادند. روشنایی چال حوض ها از سوراخ کوچکی که در سقف بود، تأمین می شد. در این گونه آبگیرهای غیر بهداشتی، هیچ گونه مقرراتی وجود نداشت و هر کس می توانست قبل از استحمام یا پس از آن وارد چال حوض شود و به آب بازی و شنا که به معنای واقعی هم شنا نبود بپردازد.
تا سال 1314 در سراسر ایران حتی یک استخر شنا هم نبود و فقط در اردوگاه نظامی اقدسیه تهران یک استخر برای آموزش شنا به دانشجویان دانشکده افسری ساخته بودند. در سال 1314، استخر دیگری در باغ فردوس شمیران احداث شد که به وزارت فرهنگ تعلق داشت. نخستین استخری که برای استفاده ورزشکاران و تعلیم اصول جدید شنا به آنها به وجود آمد، در سال 1314در منظریه تهران بود که یک مربی ورزش خارجی به نام «گیبسون» بر آن نظارت می کرد. پایه های ورزش شنای نوین در ایران از همان استخر منظریه گذاشته شد.
انواع شنا
شنای کرال
– در حالیکه دست تان از میان آب می گذرانید، دست باید الگویی مانند یک S تغییر شکل یافته را دنبال کند.
– کشش دست تان باید در حالیکه از میان می گذرد، شتاب پیدا کند. با ضربه ای محکم پایان یابد.
– از آنجایی که ساق پاهای شما در مقایسه با بازوها نیروی رانشی چندانی تولید نمی کند، حرکت شلاقی پاها – پاها به طور مستقیم در پشت بدن قرار دارند و نسبت به سطح بدن به بالا و پایین ضربه می زنند- که در زیر سطح آب انجام می شود، عمدتا برای بالا نگهداشتن لگن و حفظ تعادل به کار می رود. شلپ شلپ نکنید.
– لگن و تنه تان را طوری بچرخانید تا آب را بشکافید. مربیان شنا اغلب می گویند کلید یک کرال خوب حرکت لگن است.
– سرتان را بیش از حد از آب بیرون نیاورید. هنگامی که به جلو حرکت می کنید، سرتان آب را به کناری می راند، بنابراین فضا برای تنفس کردن به وجود می آید.
ورزش شنا را به صورتهای گوناگون انجام میدهند . بعضی از انواع شناها عبارتند از :
شنای استقامت :
پیمودن مسافتهای طولانی در آب را به کمک انواع شناها ، شنای استقامت می گویند . این نوع شنا بطور معمول در آبهای آزاد صورت می گیرد . اما در استخر هم میتوان شنای استقامت انجام داد . از انواع شناها که برای پیمودن مسافتهای زیاد به کار میرود شنای پهلو است که خستگی کمتری در پی دارد .
شنای پروانه:
شنای پروانه یکی از زیباترین و مشکل ترین انواع شنا است که در اکثر مسابقات معتبر جزو پر بیننده ترین انواع شناست. در حالی که دیگر انواع شنا توسط مبتدیان به راحتی انجام می شود، پروانه نیاز به تکنیک مناسب دارد تا صورت گیرد. بسیاری از نوآموزان پروانه را سخت ترین نوع شنا می دانند. در این نوع شنا حرکت پاها مانند حرکت دلفین در آب است و از کمر آغاز می شود دست ها نیز به طور هم زمان و از طرفین به سمت جلو پرتاب می شود و همزمان با این عمل سر از آب بیرون آمده و هواگیری انجام می شود. رقابت پروانه در ماده های 50، 100 و 200 متر انجام می شود.
شنای قورباغه
– این نوع شنا کم فشارترین شنا برای اغلب افراد است.
– شنای قورباغه ممکن است برای افرادی که دچار مشکلات زانو یا پشت هستند، مشکل باشد. آهسته کردن سرعت ضربه زدن و کاهش اسنپ ممکن است به این افراد کمک کند.
– حرکات دست و پاهای تان را کنترل کنید. بسیاری از افراد دست های شان را بیش از حد لازم از بدن دور کنید.
– به طور ایده آل بدن شما باید به مسیری مارپیچی به سمت بالا و پایین را بپیماید، به این نحو که سر و تنه شما بالا بیاید و نیمه پایینی بدن آن را دنبال کند.
شنای پهلو
– شنای پهلو مانند شنای قورباغه، شنایی کم فشار است. یک شکل شنای پهلو هم وجود دارد که در آن در فاصله حرکات قیچی، حرکات بالا و پایین بردن پا هم انجام می شود به این ترتیب انرژی کمتری مصرف می شود.
– سرتان را خیلی بالا نبرید. گونه های تان باید به طور صاف روی آب قرار داشته باشد.
– دستورالعمل “سیب را بچین و درون سبد بگذار” برای حرکت دادن دست و بازو در این نوع شنا هنوز به قوت خود باقی است.
کرال پشت
– شنای کرال پشت مقدماتی مانند شنای قورباغه است، اما صورت فرد به جای رو به پایین بودن، رو به بالا است، همچنین این شنا را می توان شکل به پشت خوابیده کرال شکم خواند.
– در شنای کرال پشت تنفس آسان تر است، زیرا دهان و بینی شما از آب جداست، اما این مشکل را هم دارد که نمی توانید ببینید به کجا می روید.
– مانند کرال شکم، کلید این نوع شنا چرخاندن تنه و مفاصل لگن است.
– در انجام کرال پشت، هنگام حرکت دادن دست ها به عقب درون آب، بازوهای تان باید در محل آرنج خم شده باشد. بسیاری از افراد به اشتباه در حین حرکت بازوهای شان را راست نگاه می دارند.
شنای آزاد:
شنای آزاد گونه ای از شنا است که توسط فینا (فدراسیون جهانی شنا، شیرجه و واترپلو) تعریف شده و در مسابقات مختلف جهانی و المپیک اجرا می شود که از سریع ترین سبک های شنا محسوب می شود.
منظور از شنای آزاد این است که در مسابقات این شنا، یک شناگر می تواند با هر استیلی که می خواهد شنا کند، مگر در مسابقات مختلط انفرادی یا مختلط تیمی که منظور از شنای آزاد، هر استلیلی است به غیر از پشت، قورباغه یا
پروانه
شناگران معمولا در ماده ای 50، 100، 200، 400 ، 800 و 1500 متر آزاد انفرادی و چهار در 200 و 100 در چهار متر آزاد تیمی ورزشکاران با یکدیگر به رقابت می پردازند.
شنای مختلط:
شنای مختلط ترکیبی از چهار شنا:شنای پروانه، کرال پشت، شنای قورباغه و شنای آزاد است.طرح ایجاد این گونه شنا به دهه 1950 میلادی بر می گردد که در سال 1954 برگزاری آن الزامی شده است.
در مسابقات رسمی و بین المللی ماده های 100 در چهار متر مختلط امدادی و 400 متر مختلط انفرادی و 200 متر مختلط ا نفرادی رقابت ها برگزار می شود.
شیرجه :
شیرجه از رشته های مهم و زیبای ورزش شنا است . به طور کلی شیرجه یا از سکو انجام میشود یا از تخته فنری .
سکو دو نوع است :سکوی 10 متری و سکوی 5 متری . همچنین تخته فلزی نیز 2 نوع است :3 متری و 1 متر ی .
شیرجه را هم با دورخیز کردن انجام میدهند و هم بدون دورخیز .
بیشتر بخوانید: قوانین و تاریخچه ورزش والیبال
شیرجه در شنا و آشنایی با انواع آن
انواع شیرجه :
شیرجه انواع مختلفی دارد که شیرجه روها از لحظه جداشدن از سکو یا تخته تا دخول در آب به شکلهای گوناگون به بدن خود پیچ و تاب میدهند و سپس در آب فرو می روند .
انواع شیرجه عبارت است از :فرشته ، شکسته ، جمع باز ، یک چرخ از جلو با یک پشتک ، یک پشتک و نیم ، شیرجه از عقب ، یک مهتاب ، شیرجه موازنه ، بالانس شیرجه ، شیرجه های پیچ .
فواید شنا برای بدن
1.به کارگیری تمام بدن:
شنا تمام گروههای عضلانی بدن را به کار می گیرد. یک فرد باید از عضلات دست، پا، میان تنه و شکم برای شنا کردن استفاده کنند.
2. افزایش قدرت قلبی – عروقی
ورزش های قلبی – عروقی ورزش هایی هستند که قلب، ریه ها و سیستم عروقی بدن را به کار می گیرند. شنا جزو این گروه از ورزش ها است. شنا فشار خون را کاهش می دهد و قند خون را کنترل می کند.
3. مناسب برای همه سنین و همه بدن ها:
افراد با آمادگی جسمانی مختلف و سن مختلف می توانند شنا کنند. تنها باید شدت شنا را مناسب شرایط خود انتخاب کنند.
4. شنا یک مهارت است:
شنا کردن علاوه بر افزایش سلامتی یک مهارت است و می تواند حتی در شرایط خاص جان شما را نجات دهد.
5. شنا برای افراد آسیب دیده مناسب است:
افرادی که آرتروز دارند و نمی توانند ورزش های شدید انجام دهند، می توانند شنا کنند ، زیرا آب به عضلات و مفاصل فشاری وارد نمی کند.
6. شنا برای معلولان مناسب است:
افرادی که معلولیت جسمی دارند می توانند شنا کنند و این ورزش برای آنها راحت تر است.
7. شنا به افرادی که آسم دارند، کمک می کند:
شنا توانایی ریه ها را افزایش می دهد و تنفس را کنترل می کند. هوای مرطوب داخل استخر نشانه های بیماری آسم را کاهش می دهد.
8 . بهتر شدن شرایط بیماران MS با شنا:
افرادی که MS دارند می توانند با شنا کردن شرایط بهتری پیدا کنند. شنا درد را دراین بیماران کاهش می دهد و از خستگی و افسردگی جلوگیری می کند.
9. شنا برای زنان خطر ندارد:
زنان بارداری که به دلیل اضافه وزن ممکن است با انجام ورزش های شدید آسیب ببینند. شنا برای این افراد خطری ندارد و راحت تر است.
10 . کالری سوزی بالای شنا:
شنا یکی از بهترین ورزش ها برای کالری سوزی است. میزان کالری سوزی شنا به شدت ورزش و بدن فرد بستگی دارد.
11. نشاط بخش بودن شنا:
افرادی که حوصله ورزش کردن ندارند، می توانند شنا را انتخاب کنند. این ورزش نشاط بخش است و فرد را خسته نمی کند.
12. افزایش کیفیت خواب:
ورزش برای افرادی که به دنبال داشتن خواب بهتر هستند و بی خوابی دارند، مناسب است.
13. بهبود بخشیدن به روحیه:
ورزش باعث ترشح آندورفین می شود. به این ترتیب روحیه و اعتماد به نفس را بهبود می بخشد.
14. کنترل استرس با شنا:
شنا باعث کاهش استرس و اضطراب می شود.
15. کم هزینه و قابل دسترس:
بسیاری از شهرها استخرهایی با قیمت های متفاوتی دارند که اکثر مردم می توانند به راحتی از این امکانات استفاده کنند.
محل های شنا
برای افرادی که در شهرها زندگی می کنند، استخر تقریبا تنها انتخاب می تواند باشد. اما سعی کنید استخری را انتخاب کنید که به اندازه کافی بزرگ باشد تا همه وقتتان را مشغول دور زدن نباشید.
اگر برایتان مقدور است که در رودخانه یا دریا شنا کنید، تمرین تان بهتر خواهد شد چون موج ها باعث خواهند شد که مقاومت بدنتان بالاتر برود. مزیت دیگری که شنا در رودخانه و دریا دارد این است که شما می توانید نیمی از زمان تان را شنا کرده و بعد باقی آن را به دویدن کنار ساحل بگذرانید. دویدن روی شن های ساحل شدت بیشتری نسبت به دویدن روی تردمیل دارد.
اصلی ترین آسیب ها در شنا
اصلی ترین آسیب ها به غیر از غرق شدگی در ارتباط با گوش ها (عفونت گوش)، سینوس ها و دستگاه تنفسی (نای و ریه) هستند.
قارچ ها در استخرها وجود دارند، اما با دوش گرفتن، قبل و بعد از ورود به استخر، خوب خشک کردن بدن و باقی نماندن با مایو برای مدت طولانی، می توان از شر آنها در امان ماند. زگیل های کف پا، نیز عموماً زمانی ایجاد می شوند که شما برای تردد در اطراف استخر و زیر دوش رفتن، دمپایی به پا نمی کنید.
نخبگان تاریخ شنا
اولین شناگر مردی که شنای 100 متر کرال سینه را زیر یک دقیقه شنا کرد، جانی ویسمولر آمریکایی بود. وی این مسافت را در58 ثانیه و6 دهم ثانیه در سال 1922 شنا کرد. اولین زنی که این مسافت را زیر یک دقیقه شنا کرد داون فریزر است. او در سال 1962، 100 متر کرال سینه را در 59 ثانیه و 9 دهم ثانیه پیمود.
موفقترین قهرمان مرد المپیک تمامی ادوار شنا (مایکل فلپس) آمریکایی است. این شناگر در المپیک 2008 پکن صاحب 8مدال طلا شد. در میان زنان (کریستین اتو) با کسب 6 مدال طلا در المپیک 1988 سئول، 4 مدال طلا در رشته های انفرادی و 2 مدال طلا در مسابقات تیمی، پرافتخارترین زن شناگر می باشد.
ایمنی شناگران
نکات ایمنی باید در سالن استخر با نصب هشدارها و پیامهای نوشته شده به اطلاع عمومی برسد. خودداری از دویدن در محیط استخر، شنا کردن در عمق متناسب با توانایی، شنا کردن و اجتناب از بازی و شوخی های خطرناک می تواند ایمنی نسبی افراد را تأمین کند. استفاده از وسایل مورد نیاز جهت شنا از قبیل عینک، گوشی و دماغی را فراموش نکنید.
چنانچه دچار خستگی و گرفتگی عضلانی شدید از شنا کردن در قسمتهای عمیق خودداری کنید.
از شنا کردن در دریا هنگامی که شرایط طوفانی وجود دارد پرهیز کنید.
لباس شنا :
لباس مخصوص شنا یک شلوار کوتاه و چسبیده به بدن است که باید وزن آن بسیار کم باشد و آب را در خود نگه ندارد . طبق مقررات بین المللی شلوار شنا هنگام مسابقات بین المللی و رکوردگیری باید از پارچه ای به رنگ تیره و بصورت یک تکه باشد . در میان تمام رشته های ورزشی شناگران کمترین و سبکترین پوشاک را دارند .
قوانین کلی شنا
اگر در یک مسابقه تنها یک شناگر شرکت داشته باشد، باید تمام مسافت مقرر را شناکند تا واجد شرایط شناخته شود.
یک شناگر باید مسابقه خود را در همان خطی که استارت زده است، به پایان برساند.
در مسابقات شنای آزاد یا بخش شنای آزاد مسابقات مختلط، ایستادن به روی کف استخر باعث اخراج شناگر نمی شود اما باید توجه داشت که شناگر حق راه رفتن ندارد.
عبور از خط (طناب) شنا و ورود به خط شنای دیگر مجاز نمی باشد و شناگر خاطی اخراج می شود.
در هنگام مسابقه، هیچ شناگری اجازه ندارد اشیایی به تن کند یا از وسایلی استفاده کند که باعث افزایش سرعت، غوطه وری یا استقامت او می شوند، (مانند فین هاو…) استفاده از عینک شنا مانعی ندارد.
در هر تیم امدادی، 4 شناگر شرکت دارند.
در مسابقات امدادی، اگر پیش از این که شناگر داخل آب، دیواره استخر را لمس کند، تماس پای شناگر بعدی با سکوی استارت قطع شده باشد، خطا محسوب می شود.