هنگام کاهش وزن چگونه بدانیم چربی سوزاندهایم یا عضله؟
مسلماً هدف از کاهش وزن، از دست دادن چربی است نه از دست دادن عضله. اما واقعیت این است که وقتی وزن کم میکنید، مقداری از بافت عضلانی فعال خود را نیز از دست میدهید. در بهترین حال ممکن، چربی بدن ذوب شده و عضله را دست نخورده رها میکند اما در واقع این فرایند چنین نیست! با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
همراه با چربی، مقداری عضله نیز از دست میرود. شاید تعجب کنید اگر بدانید وقتی وزن کم میکنید چه مقدار از آن چربی و چه مقداری عضله است. آیا راه بهتری وجود دارد که تحت رژیم غذایی کم کالری، عضلهی کمتری را در فرایند کاهش وزن از دست بدهیم؟
آماری که وجود دارد نشان میدهد، تقریباً ۲۵ درصد از کاهش وزن شما، ناشی از عضله بوده و بقیهی آن چربی است. اما این یک آمار کلی است و نمیتوان برای همه تعیمم داد. محققان کشف کردهاند نسبت چربی از دست رفته به عضلهی از دست رفته برای هر کسی متغیر است. در واقع این نسبت بستگی به عوامل گوناگونی دارد شامل ژنتیک، سن، رژیم غذایی و احتمالاً مهمتر از همه اینکه آیا فرد از نظر فیزیکی فعال است یا نه و نوع ورزشی که انجام میدهد.
شاید شما کنترلی روی سن و ژنتیکتان نداشته باشید اما میتوانید رژیم غذایی و میزان فعالیت بدنی خود را تغییر دهید تا نسبت چربی که از دست میدهید به عضلهای که از دست میدهید نیز تغییر کند.
گاهی ما به عدد ترازو نگاه میکنیم و وقتی میبینیم در طیف سالم و نرمال است، احساس خوبی پیدا میکنیم. اما وزن کلی بدن که ترازو نشانمان میدهد، چیزی در مورد ساختار بدن به ما نمیگوید و این همان چیزی است که در نهایت مهم است. ممکن است شما وزنی ایده آل در طیفی نرمال داشته باشید اما ناسالم باشید و سطح فیتنستان خوب نباشد، که علتش هم پدیدهی شایع سارکوپنیا است؛ سارکوپنیا یا کم ماهیچگی بیماری است که ارتباط نزدیکی به سن و عدم فعالیت بدنی دارد.
همانطور که میدانید ساختار بدنی با افزایش سن تغییر میکند. بعد از ۳۰ سالگی، شما مقداری از تودهی عضلانی خود را به دلیل تغییرات هورمونی و عدم تحرک بدنی از دست میدهید و چربی به دست میآورید. این ترکیب ناسالمی است! سارکوپنیا به زبان سادهتر یعنی از دست دادن عضلات بدن به علت پیری!
وقتی یک فرد مسن که فعال نیست، رژیم می گیرد تا وزن کم کند، تودهی عضلانی که از دست میدهد از لحاظ سلامتی برایش مضر است. زیرا در حال حاضر، عضلهی کمتری به نسبت سالهای جوانیاش دارد و این کاهش تودهی عضلانی، روندی است که در طول عمرش ادامه خواهد داشت. تشدید از دست دادن تودههای عضلانی، ضعف و خطرات دیگری به دنبال دارد و برای سلامت متابولیک نیز مضر است. چون بافت عضلانی کم چرب میتواند گلوکز بیشتری را از جریان خون جذب کند، که از ریسک ابتلا به دیابت نوع دوم میکاهد.
سن و ژنتیک، دو عامل کاملاً شناخته شدهای هستند که در روند کاهش وزن، بر مقدار چربی و عضلهای که از دست میرود اثر میگذارند. اما اینکه با چه سرعتی وزن کم میکنید هم عامل مهمی است.
در مطالعهای افرادی که هر روزه رژیم بسیار کم کالری داشتند و فقط ۵۰۰ کالری دریافت میکردند (شما امتحان نکنید!) و فوری هم وزن کم کرده بودند، حدود ۳.۵ پوند از بافت عضلانی خود را از دست داده بودند، در حالیکه آنهایی که روزانه ۱۲۵۰ کالری دریافت میکردند و کاهش وزن آهستهتری داشتند، کاهش چشمگیری در تودهی عضلانیشان مشاهده نشد و فقط ۱.۳ پوند از آن را از دست داده بودند.
بنابراین اگر میخواهید عضلات خود را حفظ کنید، کالری دریافتیتان را ناگهان کم نکنید. اگر بدنتان را با کالری مورد نیازش تامین نکنید، کورتیزولتان بالا خواهد رفت که یک هورمون کاتابولیک بوده و منجر به تباهی تودهی عضلانی میشود. چنین رویکردی تداوم پذیر و سالم نیست.
بیشتر بخوانید: آناتومی استخوان های شانه