کامل و جامع درباره ورزش وزنه برداری
تاریخچه وزن برداری و تمامی اطلاعات این رشته
بلند کردن وزنه های مختلف توسط ورزشکار در شکل مدرن که همراه با قدرت، سرعت، تکنیک، تعادل و هماهنگی باشد. این ورزش از نخستین دوره بازی های المپیک 1986 جزء المپیک بوده است و تنها ورزش قدرتی حاضر در این رقابت هاست. وزنه برداری در کشورهای ترکیه، بلغارستان، یونان ورزشی سنتی است و در روسیه، چین، کشورهای اروپای شرقی و اخیراً ایران ورزشکار درجه یک دارند.
تاریخچه وزنه برداری
بشر برای حفاظت خود در غارها، ناگزیر به جابجایی سنگ های بزرگ برای قرار دادن در مقابل ورودی آنها بوده است. مصریها برای ساختن مجسمه های عظیم فراعنه و اهرام ثلاثه، مردانقوی آن روز جهان را در کنار نیل گرد آوردند و آنها را به ساختن مجسمه های سنگی وا داشتند.
کاوش های باستان شناسی نشان می دهد وزنه برداری و وزنه پرانی به همراه دو و میدانی و ژیمناستیک در یونان باستان تمرین می شده است. همچنین وزنه برداری و وزنه پرانی جزئی از بازیهای تیلی تیان ایرلندی ها در 4000 سال قبل بوده است. “میلو” از اهالی “کورتونا” سالهای سال قهرمان المپیک باستان بود و مدت 28 سال مقام خود را حفظ کرد.
او اولین وزنه بردار علمی در دنیاست که پیشرفت و ترقی و قدرت خود را بطور مرتب و کم کم بدست آورد. بدین ترتیب که گوساله ای را هر روز از زمین بلند می کرد و روی دو دست قرار می داد و تا هنگامی که گاو تنومندی شد آن را بر سر دست می برد. تاریخ این کار را 684 سال قبل از میلاد نوشته اند و در حقیقت وزنه برداری جدید از اساس کار میلو پیروی می کند.
اولین آثار بوجود آمدن این ورزش زمانیست که در یونان باستان ورزشکاران به وزنه پرانی (پرتاب دیسک و وزنه) عادت داشته اند و لغت یونانی “هالترس” (پرتاب صفحه یا دیسک هالتر) ریشه وزنه برداری امروزی است. وزنه برداری جدید در اروپا توسط اروپاییان پایه گذاری شد و به نظر می رسد که در وهله نخست جوانان روستایی بدین کار دست زدند تا قدرت و برتری خود را نسبت به هم سالان خود نشان دهند و با قدرت خود توجه دوشیزگان را جلب نمایند.
کار نمایش جوانان در بلند کردن وزنه کم کم آنقدر بالا گرفت که مسابقه هایی ترتیب داده می شد و در آن زنان و مردان بی شماری برای تماشا گرد هم می آمدند و این مسابقات، محک قدرت و نیرومندی جوانان بود.
شیوه ی مسابقه:
رقابت های وزنه برداری شامل دو مسابقه ی « یک ضرب» و « دو ضرب» است. در ابتدا شرکت کنندگان در حرکت « یک ضرب »مسابقه می دهند و شروع به بالا بردن وزنه می کنند.نخست ورزشکارانی که سبک ترین وزنه ها را انتخاب کردند ، آن ها را بالای سر می برند و سرانجام ، کار با بلند کردن سنگین ترن وزنه خاتمه می یابد. هر ورزشکار سه بار فرصت دارد که وزنه های درخواستی خود را بالای سر ببرد.
هر وزنه بردار برای بلند کردن وزنه یک دقیقه فرصت دارد. آغاز این زمان از لحظه ای است که صفحه گذار از روی تخته ، خارج می شود ، یعنی به محض اینکه وزنه ها در هالتر قرار گرفتند و وزنه ی مورد نظر وزنه بردار آماده شد ، او یک ذقیقه فرصت دارد که آن را بالای سر ببرد.
اگر وزنه بردار نتواند وزنه ای را بالای سر ببرد ، برای حرکت بعدی می تواند وزنه ا ی سنگین تر از آن را درخواست کند.
در صورتی که وزنه های انتخابی طوری باشند که وزنه بردار دو بار پشت سر هم مجبور به بلند کردن وزنه باشد ، در بار دوم دو دقیقه فرصت دارد که وزنه اش را بالای سر ببرد.
وزنه برداران تا آخرین لحظه می توانند وزنه ی در خواستی خود را تغییر داده و وزن آن را افزایش دهند.این حالت زمانی رخ می دهد که دو یا چند نفر با هم رقابت داشته باشند و وزنه های خود را با توجه به نتایج رقیب انتخاب کنند. مثلا وزنه برداری که درخواست وزنه ی 200 کیلویی کرده ، وقتی می بیند که رقیبش 201 کیلو را بالای سر برده است ، در خواست می کند که به جای 200 کیلو ، 205 کیلو بالای سر ببرد.
حرکات وزنه برداری
- حرکت یکضرب
- حرکت دوضرب
مراحل حرکت یکضرب
. یکضرب وزنه ها با یک حرکت از زمین تا بالای سر انتقال داده می شود.
دوضرب این حرکت در دو مرحله انجام می شود:
مرحله اول:از زمین تا روی سینه
مرحله دوم:از روی سینه تا بالای سر
مجموع حرکت یکضرب و دوضرب به عنوان رده بندی نهایی در نظر گرفته می شود.
ابزار وزنه برداری
وزنه برداری دارای سه ابزار می باشد:
- هالتر:وزنه ای است به شکل صفحه های سنگین فلزی که در طرفین یک میله فلزی قرار می گیرد. میله هالتر 60 تا 90 سانتیمتر است.
- صفحه هالتر:وزنه سنگین مدوری است که به شکل دیسک در دو انتهای میله هالتر بسته می شود. شمار این وزنه ها متناسب با وزنی است که وزنه بردار می تواند بلند کند.
- تخته هالتر:سکویی چوبین، مربع شکل و کم ارتفاع است به ابعاد 4 متر که وزنه برداری روی آن انجام می گیرد.
- بیشتر بخوانید: قدیمی ترین ورزش های جهان
وسایل مورد نیاز برای انجام ورزش وزنه برداری:
کفش:
کف کفش کمی ارتفاع دارد و به تعادل وزنه بردار در هنگام بلند کردن وزنه کمک می کند.
مچ بند:
پهنای مچ بند ها نباید از 10 سانتی متر بیشتر باشد.
کمربند:
برای جلوگیری از آسیب دیدگی مهره های کمر ، وزنه برداران در هنگام بلند کردن وزنه از کمربند استفاده می کنند.پهنای کمربند نباید بیشتر از 12 سانتی متر باشد.
محدودیت سنی :
ورزش هایی مثل وزنه برداری و پاورلیفتینگ برای کودکان ممنوع است چون به عضلات و استخوانهای آنها آسیب می زند.
از نظر جنسی :
تصور اینکه خانم ها وزنه های سنگین را مهار می کنند خیلی سخت است هر چند هم اکنون در سطح دنیا معتبرترین رقابت های وزنه برداری اعم از جهانی و المپیک برای بانوان برگزار می شود.
اما این رشته در ایران بخش سازمان یافته ای برای بانوان ندارد و فعالیت ها چراغ خاموش پیش می رود.
کالری مصرفی :
1100 کالری در هر ساعت
قوانین وزنه برداری
هر ورزشکار در هر حرکت 3 نوبت اجازه وزنه زدن دارد.
زمان برای هر نوبت، 1 دقیقه می باشد. زمان از لحظه ای که صفحه گذار از روی تخته خارج می شود شروع می شود.
اگر یک ورزشکار بخواهد دو حرکت متوالی انجام دهد برای بار دوم 2 دقیقه وقت دارد.
3 چراغ سفید یا دو چراغ سفید و یک چراغ قرمز یعنی حرکت صحیح است و 3 چراغ قرمز یا 2 چراغ قرمز و یک چراغ سفید یعنی حرکت خطا می باشد.
اگر هنگام بالا بردن هالتر دست های وزنه بردار خم شود و دو مرتبه راست شود خطا است.
وقتی وزنه بردار موفق شد هالتر را بالای سر ببرد، باید آن را سر جای خود نگهدارد.
اگر وزنه بردار توانست هالتر را در بالای سر خود ثابت نگهدارد باید یک لحظه کوتاه مکث کند و وقتی داوران اجازه دادند آن را پایین بیاورد، پایین آوردن هالتر بدون فرمان داوران خطاست.
داور وسط اگر تشخیص دهد حرکت کامل انجام شده، توسط زنگ به ورزشکار اعلام می کند تا وزنه را به پایین بیندازد. با صدای زنگ، باید وزنه به طور صحیح به زمین انداخته شود.
وزنه بردار اگر هالتر را از تخته بیرون بیندازد خطاست. حتی اگر وزنه را به خوبی مهار کند، ولی اگر هنگام پایین آوردن هالتر را بیرون از تخته بیندازد باز هم خطاست.
انداختن وزنه از پشت سر به پایین خطا است.
وزن صفحات فلزی در وزنه برداری:
قرمز 25 کیلوگرم، زرد 15 کیلوگرم، آبی 20 کیلوگرم، سبز 10 کیلوگرم، سیاه 5/2 کیلوگرم و قفل های دو طرف میله به عنوان وزنه 5 کیلوگرمی حساب می شود.
داوری مسابقات:
هر مسابقه ی وزنه برداری را 9 نفر قضاوت می کنند. از این تعداد 3 نفر داور و 3 نفر عضو هیئت ژوری هستند که کار آن ها نظارت بر کار داوران است.یک داور مسئول زمان (وقت نگهدار ) ،یک داور مسئول کنترل فنی یک نفر نیز منشی مسابقه است.داوران باید 6 متر با سکو فاصله داشته باشند.
هرگاه وزنه برداری وزنه ای را بالای سر ببرد ، سه داور سه چراغ روشن خواهند کرد.اگر حرکت مورد قبول باشد ، سه چراغ سفید، و اگر مردود باشد ،سه چراغ قرمز روشن خواهد شد.در صورتی که دو چراغ سفید و یک چراغ قرمز روشن شود ، حرکت مورد قبول است ولی اگر یک چراغ سفید و دو چراغ قرمز روشن شود ، حرکت مورد قبول نیست.
دسته های موجود در وزنه برداری
در بخش مردان دسته های 56، 62، 69، 77، 85، 94، 105 و 105+ و در رده بانوان دسته های 48، 53، 58، 63، 69، 75 و 75+ استفاده می شود.
وزنه برداری در ایران
تا سال ها به همراه کشتی آزاد جزء مدال آورترین ورزش ایران به حساب می آید. وزنه برداری با 16 مدال المپیک بعد از کشتی آزاد 38 مدال در رده بندی مدال آوری ورزش کشورمان قرار دارد.
در سال 1948 جعفر سلماسی اولین مدال المپیک را در لندن به دست آورد. بعد از وی محمود نامجو وزنه بردار نامی کشورمان در سال 1349 در مسابقات لاهه موفق به کسب مدال شد.
در المپیک 1956 ملبورن، محمد نصیری که هم اکنون مشاور عالی فدراسیون وزنه برداری را دارد، خروس طلایی ایران خروس وزن المپیک شد و تا سال 2000 المپیک سیدنی نخستین و تنها طلایی ایران در وزنه برداری المپیک است و بعد از آن، این ورزش مورد توجه مردم قرار گرفت و ورزشی ملی شد.
مدال آوران وزنه برداری ایران در بازیهای المپیک
تا کنون 8 وزنه بردار ایرانی افتخار کسب مدال در رقابتهای المپیک را به دست آورده اند. در این میان اولین مدال را جعفر سلماسی در المپیک 1948 لندن به دست آورد که این نخستین مدال ورزش ایران در المپیک ها بود.
اولین طلای وزنه برداری ایران را محمد نصیری در المپیک 1968 مکزیکو سیتی به گردن آویخت. نصیری با کسب 3 مدال المپیکی (یک طلا، یک نقره و یک برنز) پرمدال ترین وزنه بردار المپیکی کشورمان به شمار می رود.
پرافتخارترین وزنه بردار المپیکی ایران نیز حسین رضازاده است که در 2 المپیک متوالی صاحب 2 گردن آویز طلا شد. هنرنمائی های حسین رضازاده در المپیک های 2000 سیدنی و 2004 آتن، هرگز فراموش نخواهد کرد.
تاکنون این وزنه برداران توانسته اند در رقابتهای المپیک پرچم ایران را به اهتزاز دربیاورند:
- جعفر سلماسی مدال برنز 1948 لندن
- محمود نامجو مدال نقره 1952 فنلاند، مدال برنز 1956 ملبورن
- علی میرزایی مدال برنز 1952 فنلاند
- اسماعیل علم خواه مدال برنز 1960 رم
- محمد نصیری مدال طلای 1968 مکزیکو سیتی، مدال نقره 1972 مونیخ، مدال برنز 1976 مونترال
- پرویز جلایر مدال نقره 1968 مکزیکو سیتی
- حسین توکلی مدال طلای 2000 سیدنی
- حسین رضازاده مدال طلای 2000 سیدنی، مدال طلای 2004 آتن
- کیانوش رستمی مدال برنز 2012 لندن
- نواب نصیر شلال مدال نقره 2012 لندن
- سجاد انوشیروانی مدال نقره 2012 لندن
- بهداد سلیمی مدال طلای 2012 لندن