آناتومی کتف
استخوان کتف یک استخوان تخت و مثلثی شکل است که در پشت شانه قرار دارد. این استخوان با عضلات زیادی اتصال دارد و به حرکت و پایداری شانه کمک می‌کند. کتف به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: قسمت قدامی و قسمت خلفی. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
آناتومی کتف
کتف (Scapula) یکی از استخوان‌های مهم بدن است که در قسمت پشتی قفسه سینه قرار دارد و نقش حیاتی در حرکت و استحکام شانه‌ها دارد. این استخوان به شکل مثلثی است و به عنوان یکی از سه استخوان اصلی تشکیل‌دهنده کمربند شانه‌ای محسوب می‌شود. در ادامه به بررسی جزئیات آناتومی کتف می‌پردازیم:
ساختار کتف
-
شکل و موقعیت:
- کتف به شکل مثلثی و صاف است و در پشت قفسه سینه، در دو سمت ستون فقرات قرار دارد.
- این استخوان به راحتی قابل لمس است و در هنگام حرکت بازو، جابجایی آن مشاهده می‌شود.
- قسمت‌های مختلف کتف:
- تنه (Body): بخش اصلی و مرکزی کتف که به شکل یک صفحه نازک و پهن است.
- آکرومیون (Acromion): یک برجستگی استخوانی که در انتهای بیرونی کتف قرار دارد و به استخوان ترقوه متصل می‌شود.
- کوراکوئید (Coracoid): یک زائده خمیده و قلاب‌مانند که در قسمت جلویی کتف قرار دارد و به عنوان نقطه اتصال برای چندین عضله و رباط عمل می‌کند.
- لبه‌ها (Borders): کتف دارای سه لبه است:
- لبه فوقانی (Superior Border)
- لبه داخلی یا مهره‌ای (Medial Border)
- لبه خارجی یا زیربغل (Lateral Border)
- زاویه‌ها (Angles): کتف دارای سه زاویه است:
- زاویه فوقانی (Superior Angle)
- زاویه تحتانی (Inferior Angle)
- زاویه جانبی (Lateral Angle)
-
حفره گلنوئید (Glenoid Cavity):
- این حفره در زاویه جانبی کتف قرار دارد و محل اتصال سر استخوان بازو (Humerus) است.
- مفصل شانه (Glenohumeral Joint) در این نقطه تشکیل می‌شود و امکان حرکت گسترده بازو را فراهم می‌کند.
عضلات متصل به کتف
کتف به عنوان نقطه اتصال برای بسیاری از عضلات مهم بدن عمل می‌کند که به حرکت و پایداری شانه‌ها کمک می‌کنند. برخی از این عضلات عبارتند از:
- عضله دلتوئید (Deltoid): این عضله بزرگ و قوی به آکرومیون و خار کتف متصل می‌شود و مسئول حرکت‌های مختلف بازو از جمله بلند کردن و چرخاندن آن است.
- عضلات روتاتور کاف (Rotator Cuff Muscles): شامل چهار عضله است که به تثبیت مفصل شانه کمک می‌کنند:
- عضله سوپراسپیناتوس (Supraspinatus)
- عضله اینفراسپیناتوس (Infraspinatus)
- عضله ترس مینور (Teres Minor)
- عضله ساب‌اسکپولاریس (Subscapularis)
- عضله ذوزنقه‌ای (Trapezius): این عضله بزرگ و مثلثی به کتف و ستون فقرات متصل می‌شود و در حرکت و پایداری کتف نقش دارد.
- عضله رامبوئید (Rhomboid): شامل دو عضله رامبوئید کوچک (Rhomboid Minor) و رامبوئید بزرگ (Rhomboid Major) است که به لبه داخلی کتف متصل می‌شوند و به کشیدن کتف به سمت داخل و بالا کمک می‌کنند.
عملکرد کتف
-
حرکت شانه: کتف به همراه دیگر استخوان‌های کمربند شانه‌ای (ترقوه و استخوان بازو) امکان حرکت گسترده و پیچیده شانه‌ها را فراهم می‌کند. این حرکات شامل بلند کردن، چرخاندن، کشیدن به عقب و جلو بردن بازو است.
- پایداری شانه: کتف به عنوان پایه‌ای محکم برای عضلات و رباط‌های شانه عمل می‌کند و به حفظ استحکام و پایداری شانه کمک می‌کند.
-
جذب و انتقال نیرو: کتف به جذب و انتقال نیروهای وارد شده به شانه‌ها و بازوها کمک می‌کند و از آسیب به این نواحی جلوگیری می‌کند.
مشکلات و آسیب‌های مرتبط با کتف
-
شکستگی کتف: در اثر ضربه شدید یا سقوط ممکن است کتف دچار شکستگی شود. این نوع آسیب نادر است، اما می‌تواند باعث درد شدید و محدودیت حرکت شانه شود.
- التهاب و درد: استفاده بیش از حد از شانه‌ها یا آسیب‌های کوچک مکرر می‌تواند منجر به التهاب و درد در ناحیه کتف شود. این وضعیت ممکن است به عنوان بورسیت یا تاندونیت تشخیص داده شود.
- ناپایداری شانه: ضعف عضلات یا آسیب به رباط‌ها می‌تواند باعث ناپایداری شانه و دررفتگی مفصل شانه شود.
درمان مشکلات کتف
-
استراحت و یخ: در موارد خفیف، استراحت و استفاده از یخ برای کاهش التهاب و درد مفید است.
- فیزیوتراپی: برای بازیابی حرکت و قدرت شانه‌ها پس از آسیب، فیزیوتراپی توصیه می‌شود.
- جراحی: در موارد شدیدتر شکستگی یا آسیب به رباط‌ها، جراحی ممکن است ضروری باشد تا استخوان‌ها و بافت‌ها به درستی بهبود یابند.
کتف به عنوان یکی از استخوان‌های کلیدی در بدن انسان، نقش مهمی در حرکت و پایداری شانه‌ها ایفا می‌کند. مراقبت و توجه به سلامت کتف می‌تواند از بروز مشکلات و آسیب‌های جدی جلوگیری کند.