همه چیز در مورد سن بیولوژیکی و سن تقویمی
سن تقویمی مدت زمانی است که یک فرد در طی سال‌ها، ماه‌ها، روز‌ها یا ترکیبی از همه این‌ها زندگی کرده است (مثلاً ۱۵ سال، ۳ ماه و ۱۲ روز) و سن بیولوژیکی به وضعیت بیولوژیکی یا بلوغ ورزشکار، بسته به اینکه وی در چه سنی قرار دارد، پیش از نوجوانی، دوران نوجوانی یا بزرگسالی، اشاره دارد. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
سن فنی نیز به توانایی فنی یک ورزشکار در یک کار یا تمرین معین (به عنوان مثال تمرین قدرتی یا یک حوزه ورزشی خاص) اشاره می‌کند. در بیشتر شرایط، به ویژه در ورزش‌های گروهی، ورزشکاران صرفاً بر اساس سن تقویمی گروه‌بندی می‌شوند. اگرچه این نوع گروه‌بندی بسیار رایج و متداول است، اما به دلایل زیادی می‌تواند مشکل ساز باشد.
سن چیست؟
«سن» را می‌توان به عنوان معیاری برای دسته‌بندی تمرینات در ورزشکاران، به دو گروه عادی یا حرفه‌ای استفاده کرد. به عنوان مثال، در ورزش‌های تیمی، ورزشکاران معمولاً بر اساس سن تقویمی و در برخی شرایط، بر اساس تمرینات فنی از هم جدا می‌شوند. با این حال، به ندرت اتفاق می‌افتد که ورزشکاران را بر اساس سن بیولوژیکی آنان از هم جدا کنند.
سن تقویمی
سن تقویمی نوع ساده‌ای از تقسیم‌بندی سنی است که مربیان به طور ناخودآگاه ورزشکاران خود را بر اساس آن تقسیم‌بندی می‌کنند. سن تقویمی همان سن شناسنامه‌ای فرد بر اساس تاریخ تولد اوست. به عنوان مثال، اگر تاریخ فعلی فوریه ۲۰۲۱ باشد و یک ورزشکار در ژانویه ۲۰۰۰ متولد شده باشد، این یعنی او ۲۱ سال یا اگر بخواهیم به طور دقیق‌تر بیان کنیم، ۲۱ سال و ۱ ماه سن دارد. در بیشتر مواقع، به ویژه در ورزش‌های تیمی، ورزشکاران در گروه‌های سنی مشابه با سایر ورزشکاران هم سن و سال (به عنوان مثال زیر ۱۷ سال) گروه‌بندی می‌شوند.
این نوع طبقه‌بندی متداول‌ترین نوع دسته‌بندی در ورزشکاران است. با این حال، مسأله اصلی در انجام این کار، واریانس زیاد بین توانایی‌های فردی است و این واریانس اغلب در ورزشکاران جوان به دلیل تفاوت در بلوغ بیولوژیکی و روانی آن‌ها بسیار زیاد است. به عنوان مثال، در یک تیم راگبی پسران زیر ۱۷ سال، برخی از بازیکنان ممکن است تقریباً به بلوغ فیزیکی کامل رسیده باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است هنوز حداکثر رشد قدی خود را نکرده باشند.
این امر می‌تواند منجر به تغییرات زیادی در بلوغ جسمی و روانی فرد شود و در نتیجه منجر به افزایش احتمال آسیب دیدگی، کاهش رقابت بین گروهی و عدم تمرکز شده و پتانسیل فیزیکی ورزشکاران را محدود کند؛ البته ناگفته نماند که این اختلاف باعث می‌شود که نیاز‌های تمرینی هر فرد نیز برآورده نشود.
سن بیولوژیکی چیست؟
در مقایسه با سن تقویمی، طبقه‌بندی سن زیستی بسیار پیچیده‌تر است. سن بیولوژیکی فرد بسته به اینکه متخصص ورزشی سن وی را بر اساس بیولوژی او و یا وضعیت وی به لحاظ واقع شدن در دوران پیش از نوجوانی، نوجوانی یا بزرگسالی، می‌تواند متفاوت باشد.
اگرچه وضعیت بیولوژیکی افراد بزرگسال را می‌توان به طور دقیق تخمین زد، اما این تخمین نیز نیاز به تخصص پزشکی و ارزیابی‌های بسیار دارد. از سوی دیگر، سن بیولوژیکی یا بلوغ جوانان را می‌توان با استفاده از اقدامات آنتروپومتریک غیر تهاجمی که به حداقل تجهیزات نیاز دارند، تعیین کرد.
تجزیه و تحلیل وضعیت بیولوژیکی یک ورزشکار جوان معمولاً با محاسبه وضعیت بلوغ او با استفاده از چندین معیار آنتروپومتریک، در اکثر شرایط با استفاده از معیارهایی مانند سن، قد در حالت ایستاده، قد در حالت نشسته و طول پا انجام می‌گردد. با سنجش وضعیت بلوغ در گروهی از ورزشکاران جوان، می‌توان تمرینات را بر اساس وضعیت بیولوژیکی آن‌ها در مقایسه با سن تقویمی آن‌ها بازسازی کرد.
این به ورزشکاران جوان اجازه می‌دهد تا بر اساس وضعیت جسمی و روانی/یا اهداف تمرینی خود دسته‌بندی شوند. در دسترس بودن گروه‌های سنی مشابه، اغلب مسئله اصلی در دسته‌بندی ورزشکاران بر اساس سن بیولوژیکی آن‌هاست، به ویژه در هنگام کار با ورزشکاران مبتدی و تیم جوانان که زمان‌های تمرینی خاص ورزشی را بر اساس سن تقویمی باید انجام دهند.
با این حال، اغلب ورزشکاران بر اساس ویژگی‌های فنی در گروه‌های سنی بالا یا پایین بسته، به اصول مشابهی که با اصول تمرینی سایر افراد گروه دارند، قرار می‌گیرند؛ مثلا، ورزشکاران باید در گروه‌هایی قرار بگیرند که از نظر بیولوژیکی مشابه سایر افراد هم تیمی خود هستند.
تفاوت سن بیولوژیکی و سن تقویمی
تفاوت سن تقویمی و سن بیولوژیکی به عبارت ساده یعنی فردی ۵۰ ساله به دلیل دنبال کردن از سبک زندگی سالم و فعال، به لحاظ فیزیولوژیکی (بدنی) شبیه یک فرد ۴۰ ساله به نظر می‌رسد، این یعنی سن بیولوژیکی او پایین است.
در دو دهه گذشته علوم ورزشی، قدرتی و آمادگی جسمانی به حرفه‌های محبوبی تبدیل شده‌اند که این رشد منجر به پیشرفت‌های عملی و علمی بسیاری شده است. یکی از این پیشرفت‌ها در زمینه درک «ویژگی‌های فردی» است، این موضوع چنین استدلال می‌کند که هیچ دو ورزشکاری یکسان نیستند و هر یک از آن‌ها می‌تواند بر اساس ویژگی‌هایی مانند جنسیت، سن، توانایی، بلوغ جسمی و روانی، آنتروپومتریکی و نیاز‌های تمرینی متفاوت باشد.