دستگاه بدنسازی یا وزنه آزاد؟ با کدام یک تمرین کنیم؟
شاید شما هم خیلی وقتها در باشگاه این سوال برایتان مطرح شود که آیا بهتر است برای تمرین از دستگاه استفاده کنید یا از وزنههای آزاد؟ خیلی از افراد در واقع خجالت میکشند از دستگاه های بدنسازی استفاده کنند یا میترسند بلد نباشند با آن کار کنند. کار با دستگاه را یا باید از روی دستورالعمل آن یاد بگیرید یا از یک مربی بخواهید به شما یاد بدهد. سوال دیگری که پیش میآید این است که چه زمانی باید تمرین با دستگاه بدنسازی را به تمرین با وزنههای آزاد ترجیح دهید؟ با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
دستگاه بدنسازی به طور خاص، بدنتان را طی یک طیف حرکتی مشخص پیش میبرد، از نقطهی شروع تا نقطهی پایان و در هر تکرار، در یک خط مشخص و کاملا یکسان بدنتان را هدایت میکند. میان این دستگاهها و دمبلهای معمولی تفاوتهای زیادی وجود دارد.
چه زمانی باید از دستگاه بدنسازی استفاده کنید؟
پیش از هر چیزی باید بدانید که هر دو آپشن وزنه زدن (دستگاه و دمبل) یک کار انجام میدهند، در واقع تفاوت قابل توجهی که وجود دارد به شیوهی مانور بدنتان برمیگردد. تمرین بدنسازی با دستگاه و با وزنههای آزاد، هر دو امتیازات خاص خود را دارند، اما چند تفاوت اساسی وجود دارد که باید پیش از اینکه تصمیم بگیرید از کدام استفاده کنید، به آنها آگاه باشید.
بزرگترین و مهمترین مسئلهای که باید مد نظر داشته باشید این است که چند عضله را میخواهید به کار بگیرید؟ مزیت استفاده از دستگاه بدنسازی، بزرگترین تفاوت این است که معمولا غیر از عضلهی هدف، عضلهی دیگری به کار گرفته نمیشود. البته این لزوما خوب یا بد نیست. اسکوات را در نظر بگیرید؛ بعد از انجام یک ست اسکوات، پاها و تمام عضلات تثبیت کنندهای که به کار گرفتهاید خسته شدهاند، حالا میتوانید بدون اینکه مجبور باشید دوباره از همین عضلات خسته استفاده کنید، با استفاده از دستگاه چند حرکت همسترینگ کرل انجام دهید.
یک نمونهی دیگر میتواند این باشد؛ در باشگاه هستید و بالا تنهتان با تمرین بی نهایت خسته شده است. میتوانید خیلی راحت با استفاده از یک دستگاه، بدون اینکه مجبور به استفاده از بقیه بالا تنهی خود باشید، چند کرل دو سر بازو انجام دهید. زیرا دستگاه بدنسازی مورد نظر، فقط یکی دو عضلهی انتخاب شده را به کار میگیرد. مطمئنا این شرایط بسیار مطلوب است.
یک امتیاز دیگر دستگاه های بدنسازی این است که بهتر میتوانید وزنهی سنگینتری را بزنید، یعنی به اندازهی قابل توجهی بیشتر از آنچه با دمبل میتوانید بزنید زیرا بخشی از این وزن، توسط خود دستگاه ساپورت میشود نه بدن شما. یکی از نقاط قوت اصلی دستگاه بدنسازی این است که یاد گرفتن آن بسیار سادهتر است و شما میتوانید وزنههای سنگینتری را بزنید، زیرا طیف حرکتی فیکس شده است و همین مسئله، استفاده از سایر گروههای عضلانی را محدود میکند.
در مورد فاکتور آسیب هم باید بگوییم احتمال اینکه با استفاده از وزنههای آزاد، به خودتان آسیب بزنید خیلی بیشتر است. دستگاه، ریسک آسیب بسیار کمتری دارد زیرا شما وزنه را آزادانه حرکت نمیدهید و میتوانید به قسمتهای دردناک بدنتان استراحت بدهید. فقط نکتهی لازن اینکه اگر تازه کار هستید حتما دستورالعمل کار با دستگاه را خوب بخوانید تا به درستی از آن استفاده کنید.
ضمنا اگر در دورهی ریکاوری از یک آسیب هستید، دستگاه بدنسازی برایتان خیلی بهتر از وزنههای آزاد است. به طور کلی استفاده از دستگاه برای افرادی که آسیب دیدهاند یا نیاز به اصلاحات و تغییراتی دارند خیلی مناسبتر است. علتش هم به کار گرفتن عضلهی مورد نظر به تنهایی و اطمینان از فُرم صحیح اجراست.
اگر میخواید به تازگی بدنسازی را شروع کنید
اگر بدنساز تازه کار هستید، دستگاه بدنسازی راهی ایده آل برای فعال کردن عضلاتتان نیز هست. اگر حرکتی را تازه شروع کردهاید باز هم دستگاه میتواند نقطهی خوبی برای شروع و یاد گرفتن مکانیکهای درست حرکت باشد و کمکتان کند احساس کنید تمرین مورد نظر، اثرش را میگذارد.
پس دلیل استفادهتان از دستگاه باید اینها باشد
هدف گرفتن عضلهای خاص به صورت دقیقتر، یاد گرفتن مکانیکهای حرکت، و استفاده از یک ابزار کمکی برای زدن وزنههای سنگینتر. اصل اضافه بار را فراموش نکنید. زیرا شما با دستگاه قادرید وزنههای بیشتری را بزنید تا با وزنههای آزاد. پس فکر نکنید همان وزنی را که برای پرس سینه با وزنهی آزاد به کار میبرید، باید برای پرس سینه با دستگاه به کار ببرید. در تمرین با دستگاه باید از وزنهای سنگینتر استفاده کنید تا عضلات سینهتان به اندازهی کافی جهت رشد فعال شوند.
میتوانید از دستگاه های بدنسازی به طور پراکنده زمانی که در رژیم هستید استفاده کنید. دستگاه بدنسازی میتواند ابزاری برای هر تمرینی باشد و نقش مکملی موثر را برای هر تمرینی ایفا کند. ضمنا دستگاه بدنسازی شیوهی بسیار مناسبی برای تغییر در روتین تمرینات است.
فواید تمرین با دستگاه بدنسازی
- ریسک پایین آسیبدیدگی
- فرم حرکتی آنها محدود است که کار را برای تازهکارها راحت کرده است
- برای افراد سالخورده و کسانی که تازه از بند آسیب دیدگی رها شدهاند مناسب هستند
- میتوان با تمرکز بیشتر روی عضله هدف تمرین کرد
- برای کات کردن عضلات بهتر هستند
معایب کار با دستگاه بدنسازی
- دامنه حرکتی دستگاه محدود است
- دستگاه روی عضله خاصی تمرکز دارد
- مانند وزنه منعطف نیستند و نمیتوانید یک عضله را از هر زاویهای تمرین دهید
چه زمانی باید از وزنههای آزاد استفاده کنید؟
تمرین کردن با دمبل به این دلیل تمرین با وزنهی آزاد نامیده میشود که شما طیف حرکتی آزاد بسیار زیادی دارید چون میتوانید وزنهها را در هر جهتی که میخواهید حرکت دهید. شما آزادید هنگام وزنه زدن، هر کاری دوست دارید با بدن خود بکنید. استفاده از وزنههای آزاد به شما اجازه میدهد چند گروه عضلانی را همزمان به کار بگیرید. این امتیاز کمکتان میکند روی تمام بدنتان کار کنید و هماهنگی بدنتان را بالا ببرید، حتی اگر خودتان متوجه نشوید.
ضمنا وزنههای آزاد کمک زیادی به قویتر شدن شما میکنند چون شما را برای موقعیتهایی خاص در زندگی واقعی آمادهتر میکنند. تصور کنید وقتی چیزی را هُل میدهید، پشت سرتان احتمالا جسم ثابت و غیرمتحرکی نیست که کمکتان کند. در چنین شرایطی، فقط فُرم درست بدن، تکنیک، حرکت پذیری و ثبات و هماهنگی بدنتان است که تعیین کننده میشود. تمرین قدرتی با وزنههای آزاد باید هدف هر کسی باشد و حتما بخشی از روتین تمرینی همهی افراد را تشکیل بدهد. همهی افراد میتوانند در روتین تمرینی خود، جای مناسبی برای هم تمرین با دستگاه بدنسازی و هم با وزنههای آزاد باز کنند.
آزادی بیشتر، مسئولیت و ریسک بیشتر هم با خود دارد. در تمرین با وزنههای آزاد، احتمال اینکه آسیب ببینید بیشتر است. یکی از دلایلی که باعث میشود احتمال آسیب در تمرین با وزنههای آزاد بیشتر باشد این است که شما مجبورید روی فُرم درست و کنترل آن بیشتر تمرکز کنید. اگر به دنبال به کار گرفتن گروههای عضلانی بیشتری هستید تا هماهنگی بدنیتان را تقویت کنید از دمبل استفاده کنید، ضمنا مجبور هم نیستید صبر کنید تا یک نفر دیگر کار با دستگاه مورد نظرتان را تمام کند و نوبت شما بشود!
فواید تمرین با وزنه بدنسازی
- رشد بیشتری برای شما خواهند داشت
- فشار وارد کردن به یک عضله از زوایای مختلف، برای رشد بخشی از آن؛ که دستگاهها این توانایی را ندارند
- دامنه حرکتی آزادی دارید که باعث میشود عضله هم در فاز منفی و هم در فاز مثبت حرکت تحت فشار باشد
- فیبرهای عضلانی بیشتری را درگیر خواهید کرد
- تنوع حرکات با وزنههای آزاد زیاد است
معایب تمرین با وزنه آزاد
- آزاد بودن این وزنهها در صورت عدم اجرای صحیح میتواند منجر به آسیب دیدگی شود.
- برای افراد مبتدی که تازه به باشگاه آمدهاند توصیه نمیشود.
- کنترل حرکت و فرم صحیح آن سخت است.
نتیجه: با کدام یک تمرین کنیم؟
هر دو روش باید با توجه به برنامه و اهداف شخصی هر فرد به کار گرفته شوند. وزنه آزاد یا دستگاه هیچ کدام به تنهایی نمیتوانند برنامه بدنسازی خوب و کاملی را تشکیل دهند، برای داشتن بدنی زیبا و ورزیده نیاز به هر دوی آنها دارید.