آناتومی نخاع
نخاع قسمتی از دستگاه عصبی مركزی كه در درون كانال نخاعی يعنی مجرايی كه از روی هم قرار گرفتن مهره ها به وجود آمده است قرار دارد نخاع نام دارد. نخاع تمام فضای كانال نخاعی را پر نمی كند بلكه قسمتی از اين فضا نيز توسط مننژ ، مايع مغزی – نخاعی ، يک لايه از بافت چربی كه نخاع را در برگرفته و رگ های خونی پر می شود.طول نخاع در مردان و زنان به ترتيب ۴۵ و ۴۳ سانتی متر است. حد بالايی نخاع لبه فوقانی مهره اطلس و حد پايينی آن در حدود مهره اول و دوم كمر است. در اين نقطه نخاع باريک شده و مخروط انتهای را به وجود می آورد. مخروط انتهای به وسيله رشته انتهايی به مهره دوم دنبالچه ارتباط پيدا می كند. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
نخاع در مقطع بيضی شكل است و پهناني آن ( از چپ به راست ) بيشتر از فاصله قدامي- خلفي نخاع است.دو شيار در نخاع وجود دارد. شيار قدامی كوتاه تر و پهن است در حالی كه شيار خلفی عميق تر و باريک می باشد.در هر نيمه از نخاع نيز در قسمت جانبي دو شيار كم عمق به نام های شيار جانبی قدامی شيار جانبی خلفی وجود دارد.
نخاع از دو بخش سفيد و خاكستری به وجود آمده است . چگونگی قرار گيری بخش سفيد و بخش خاكستری در يک مقطع هوريزنتال( افقي ) كاملا” مشخص است. ماده خاكستری نخاع در وسط قرار گرفته و در برش افقي ، شكل آن همانند حرف H است . شكل H ماننده ماده خاكستری نخاع در نواحی مختلف نخاع يكسان نبوده و تفاوت های را آشكار مي كند. ماده خاكستری نخاع از تنه سلولی نرون های عصبی تشكيل شده است و به همين علت نيز خاكستری رنگ است.
ماده سفيد نخاع در اطراف ماده خاكستری قرار گرفته است. فرم قرارگرفتن ماده خاكستری در نخاع باعث می شود كه ماده سفيد در هر نيمه چپ يا راست به سه نوار طولی كاملا” مشخص تقسيم گردد. اين نوارها طناب طولی قدامی طرفی و طناب طولی خلفی هستند.طناب طولی قدامی بين شاخ قدامی ماده خاكستری و شيار قدامی قرار دارد. طناب طولی طرفی بين دو شاخ قدامی و خلفی ماده خاكستری قرار دارد و طناب طولی خلفی نيز بين شاخ خلفی ماده خاكستری و شيار خلفی واقع شده است.
ماده سفيد نخاع را اكسون های نرونی به وجود آورده اند، و رنگ سفيد اين بخش به علت ميلين اين اكسون ها است.طناب ها ، راه های حسي و حركتی نخاع را به وجود می آورند.دستگاه عصبی مركزی را پرده ای می پوشاند كه به مننژ موسوم است . اين پرده شامل سه لايه مختلف است.خارجي ترين لايه، سخت شامه می باشد كه روی بافت استخوانی اطراف می چسبد.اين چسبندگی در كف جمجمه بسيار محكم است ولی در سقف جمجمه و ديواره های اطراف آن چسبندگی سست تر می باشد.
لايه ميانی، عنكبوتيه ناميده می شود و لايه داخلی نرم شامه خوانده می شود.بين عنكبوتيه و نرم شامه فضای است كه به فضای زير عنكبوتيه موسوم است.لايه داخلي در درون بطن های جانبی غز شبكه شيمی را می سازد.اين شبكه ترشح مايع مغزی – نخاعی را به عهده دارد.
مايع مغزی – نخاعی به وسيله فيلتراسيون از شبكه مشيمی بطن ها ترشح مي گردد.اين مايع فضای درونی و برونی دستگاه عصبی مركزی را پر می كند و وظيفه آن حفاظت و تغذيه دستگاه عصبی مركزی می باشد. در فضای زیرعنكبوتيه اين مايع دوباره به خون باز می گردد .ميزان مايع مغزی – نخاعی در يک فرد بالغ حدود 140 cc است.