پروهورمون چیست؟ آیا برای عضله سازی مفید است؟
داروهای افزاینده عملکرد (Performance-enhancing drugs) اغلب در باشگاهها در طول مسابقات بدنسازی و توسط ورزشکاران این رشته مصرف میشود. پروهورمون یک داروی افزاینده عملکرد پرطرفدار که به عنوان یک مکمل میتواند خریداری شود و یک پیشساز هورمون است. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
این دارو، ترکیب شیمیایی است که به عنوان یک آندروژن بدون نسخه نیز شناخته میشود. تولیدکنندگان ادعا میکنند که مکملهای پروهورمون ها عضلهساز و چربیسوز هستند. بیشتر پروهورمون ها مانند استروئیدها در ایالات متحده غیرمجاز و ممنوع هستند.
بسیاری از وزنهبرداران، بدنسازان و سایر ورزشکاران به منظور افزایش عملکرد ورزشی و یا افزایش توده عضلانی خود به استروئیدها و مکملهای هورمونی مانند پیشساز هورمون روی میآورند. بعضی از آنها ممکن است به دنبال یک راهحل سریع برای افزایش توده عضلانی باشند و برخی دیگر برای کسب یک عنوان بهتر در یک رقابت تحتفشار باشند.
پروهورمون چیست؟
در بدن، پیشساز هورمونها توسط یک فرآیند آنزیمی به هورمون های عضله ساز یا آنابولیکی تبدیل میشوند که به ساخت پروتئین و تحریک رشد عضله کمک میکنند. این مکملها میتوانند نتایج سریعی را در پی داشته باشند که طی آن بدنسازها ترکیب بدن خود را در یک دوره زمانی کوتاه تغییر دهند.
نکته: در مقالهای اشاره شده است که بدنسازها زمانی که پیشساز هورمون مصرف میکنند اغلب میتوانند بسیار سریعتر عضلهسازی کنند و درصد چربی بدن را کاهش دهند.
با این حال، هر دستاورد یا تجربه پیشرفت با مصرف پیشساز هورمون معمولاً کوتاه مدت است و هزینهای به همراه دارد. مکملیاری با پروهورمون ها میتواند سطوح تستوسترون را افزایش دهد که منجر به ایجاد عوارض جانبی مشابه مصرف استروئیدهای آنابولیک غیرمجاز میشود.
قانونی بودن پروهورمون ها
برخی از انجمنهای ورزشی مانند کمیته بینالمللی المپیک (IOC) اغلبِ مکملهای پیشساز هورمون را ممنوع کردهاند. اگر شما ورزشکار رقابتی هستید و آزمایش دارویی دارید، باید بدانید که چه چیزهایی را میتوانید و چه چیزهایی را نمیتوانید مصرف کنید. همچنین شما باید آگاه باشید که برخی از تولیدکنندگان، مخلوطهای پروهورمون ها را بدون اینکه آنها را در لیست اجزای تشکیل دهنده مکمل بیاورند، به مکملها اضافه میکنند.
به یاد داشته باشید که سازمان غذا و دارو (FDA) مکملهای غذایی را با مجموعه متفاوتی از نیازها نسبت به مکملهایی که ماهیت دارویی دارند تنظیم میکند. تولیدکنندگان، مسئول سنجش ایمنی و برچسب زدن محصولاتشان قبل از بازاریابی هستند که توضیح دهند چرا با وجود خطرات سلامت، مکملهای پیشساز هورمون از نظر فنی مجاز هستند.
پروهورمون ها گذشتهی دارای تحولی دارند
وقتی پیشساز هورمونها برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ معرفی شدند، ورزشکاران زیادی از تواناییهای قدرتمند آنها استفاده کردند. برای مثال، مارک مک گوایر، اسطوره لیگ برتر بیسبال به مصرف پیشساز هورمونها شناخته شده بود زیرا او تلاش میکرد تا رکوردهای خانگی را بشکند.
با این حال، او خیلی زود شخصیت اصلی یک رسوایی استروئیدی شد که صنعت ورزش را تکان داد. اما تقریباً تمام پیشساز هورمونها وقتی که قانون کنترل استروئید آنابولیک ۲۰۰۴ اصلاح شد، در بازار ممنوع شد. این قانون بیان میکرد که همه پیشساز هورمونها برای فروش، «مواد کنترل شده» غیرمجاز در نظر گرفته میشود و استفاده از آنها مشابه مصرف استروئیدهای آندروژنیک-آنابولیک (AAS) است.
حتی هنوز پیشساز هورمونها برای مدت طولانی در قفسهها باقی نمیمانند. تولیدکنندگان راههایی را یافتهاند که در محور قانون ۲۰۰۴ کار کنند و در سال ۲۰۰۵ دوباره شروع به فروش آنها کردند. هنگامی که این مواد کشف شدند، به لیست مواد کنترل شده اضافه شدند. پیشساز هورمونها در ایالات متحده، کانادا و مکزیک ممنوع شدهاست اما چون در بسیاری از کشورهای دیگر غیرمجاز نیست ممکن است به داخل ایالات متحده قاچاق شود.
یک استروئید آنابولیک که از طریق شکافهای قانونی در زمان اصلاح قانون ۲۰۰۴ از قلم افتاد، دِهیدرواپیآندروسترون (DHEA) بود. DHEA از نظر فنی در ایالات متحده مجاز است (در سایر کشورها یک ماده کنترل شده محسوب میشود) و سازمان غذا و دارو (FDA) مجوز داده است که آن در مکملهای غذایی وجود داشته باشد. با این حال، DHEA در تمام ورزشها توسط آژانس ضد دوپینگ جهانی (WADA) ممنوع شده است.
نکته: با وجود اینکه پپروهورمون ها در حال حاضر غیرمجاز هستند، تولیدکنندگان تلاش میکنند آنها را به مکملهای غذایی اضافه کنند. آنها همچنان میتوانند همان عوارض جانبی منفی که قبل از ۲۰۰۴ ایجاد میکردند را ایجاد کنند.
آیا پروهورمون ها واقعاً اثر گذارند؟
تعداد کمی از مطالعات بالینی اثربخشی پیشساز هورمونها را بررسی کردهاند. این آن چیزی است که تحقیقات باید بگویند.
توده عضلانی و عملکرد افزایش یافته
در یک مطالعه مروری درمورد اثرات مکملیاری پیشساز هورمون بر روی انسان که در مجله فیزیولوژی کاربردی کانادا Canadian Journal of Applied Physiology منتشر شد، محققان دریافتند که پیشساز هورمونها ممکن است اثرات آنابولیک و یا عملکرد فیزیکی داشته باشند اما به اندازهای نیست که ارزش مصرف آنها را داشته باشد.
اثرات جانبی زیر مشاهده شده بود
عدم تعادل هورمونی: دریافت خوراکی بیشتر یا مساوی ۲۰۰ میلی گرم در روز غلظت تستوسترون را زیاد میکند که با افزایش استروژن نیز همراه است که به این معنی است که سینهها میتوانند رشد کنند (ایجاد سینه زنانه در آقایان).
HDL کلسترول کاهش یافته: دوزهای بیشتر از ۳۰۰ میلی گرم در روز به مدت ۱۲ هفته اثری بر ترکیب بدن یا عملکرد فیزیکی نداشت و باعث کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا (کلسترول خوب) شد.
شواهد کنونی نشان میدهد که پیشساز هورمونهای خوراکی بدون نسخه در افزایش توده عضلانی و عملکرد ورزشی تأثیر ندارند. به علاوه، نسبت خطر به فایده استفاده از آن نامطلوب است و عوارض جانبی دارد.
بیشتر بخوانید: ۵ تست برای سنجش آمادگی بدنی
تمرین مقاومتی
تحقیقات، اثرات تستوسترون سرم و سازگاری با تمرین مقاومتی را در بزرگسالان جوان مصرفکننده پیشساز هورمون بررسی کردند. یک مطالعه قدیمیتر که در مجله انجمن پزشکی آمریکا American Medical Association منتشر شد، ۳۰ فرد سالم ۱۹ تا ۲۹ساله که هیچ مکمل تغذیهای یا استروئید دریافت نمی-کردند و هیچ تمرین مقاومتی انجام نمیدادند را بررسی کرد.
شرکتکنندگان به دو گروه تقسیم شدند: ۲۰ فرد به مدت ۸ هفته تمرین مقاومتی کل بدن انجام دادند و ۱۰ فرد دیگر تک دوز ۱۰۰ میلی گرمی پیشساز هورمون دریافت کردند. در طول هفتههای ۱. ۲، ۴. ۵، ۷ و ۸ به صورت تصادفی به گروه اول یا دوز ۳۰۰ میلی گرم پیشساز هورمون یا دارونما دادند.
محققان، تغییرات تستوسترون، غلظت استروژن، قدرت عضلانی، فیبر عضلانی، ترکیب بدن، لیپیدهای خون و فعالیتهای کبدی را در افراد شرکتکننده اندازهگیری کردند. نتایج، هیچ افزایش معنیداری را در توده لخم بدن یا کاهش توده چربی را در هر دو گروه پیشساز هورمون و دارونما نشان نداد. در گروه پیشساز هورمون، HDL کلسترول پس از دو هفته کاهش یافت و کم باقی ماند.
نکته: تحقیقات نشان میدهند که مکملیاری با پیشساز هورمون در طول تمرین مقاومتی، سطوح تستوسترون را افزایش نمیدهد یا عضلهسازی را تقویت نمیکند و ممکن است عواقب بدی برای سلامتی داشته باشد.
استفاده دارویی پروهورمون ها
یک مطالعه که در سال ۲۰۱۷ در مجله بینالمللی نفرولوژی و بیماری عروق کلیه International Journal of Nephrology and Renovascular Disease منتشر شد بررسی کرد که آیا استفاده دارویی پیشساز هورمون ویتامین D میتواند بیماران مبتلا به هیپرپاراتیروئیدیسم را که به دلیل کاهش عملکرد کلیه در بیماری مزمن کلیوی (CKD) ایجاد میشود، درمان کند.
محققان دریافتند که بیمارانی که مکمل پیشساز هورمون را در مراحل پایانیتر بیماری دریافت کردند، فواید کمی دریافت کردند. تنها بیمارانی که در مراحل اولیه بیماری قرار داشتند، مقداری سطح قابل اندازهگیری بهبود را در طول درمان دارویی با مکملیاری با پیشساز هورمون داشتند.
مکملیاری دارویی با پیشساز هورمونها در برخی شرایط سلامت ممکن است برای بیمار در طول فازهای خاصی از درمان مزیت داشته باشد و به ویژه برای بیماران دچار آتروفی عضلانی یا کمبود ویتأمین کمککننده باشد.
عوارض جانبی پروهورمون ها
چون پیشساز هورمونها مجاز هستند، افراد زیادی گمان میکنند که برای مصرف، ایمن هستند اما مهم است که بدانید آنها به صورت بالقوه عوارض جانبی قابل توجه و آسیبزایی دارند.
این اثرات میتواند بر اساس فرد، متفاوت باشد، همانطور که در مورد هر مکمل غذایی وجود دارد. در بعضی افراد، این اثرات میتواند مثل عوارض جانبی استروئیدها شدید و طولانی مدت باشد.
عوارض جانبی زیر با مصرف پیشساز هورمون در ارتباط است:
- سردرد
- افزایش ضربان قلب
- تهوع
- معده درد
- بیخوابی
- اضطراب افزایش یافته
- خستگی
- آکنه
- تغییرات خلق و خوی که میتواند از بدخلقی خفیف تا نوسانات شدید شخصیت متغیر باشد
- ریزش مو
- کوچک شدن بیضه
- رفتار خشونتآمیز
- افزایش یا کاهش میل جنسی
- بزرگ شدن بافت سینه زنانه (گاهی اوقات در مردان سینه ایجاد میشود)
- فقدان انگیزه برای انجام فعالیتهایی که قبلاً انجام میدادید (مشابه احساسی که در زمان افسردگی دارید)
نکته: عوارض جانبی طولانی مدت مصرف پیشساز هورمون شامل خطرات قلبی-عروقی، کبد غیرقابل ترمیم و آسیب کلیه و سطوح افزایش یافته کلسترول است.
چه کسانی باید از مصرف پروهورمون ها اجتناب کنند؟
به دلیل عوارض جانبی و فقدان شواهد کافی، باید با مکملهای پیشساز هورمون بدون نسخه با احتیاط برخورد کرد. همه باید قبل از مصرف پیش ساز هورمون با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود مشورت کنند. مصرف پیشساز هورمون، به ویژه ممکن است برای گروههای زیر خطرناک باشد:
- افراد زیر ۱۸ سال
- مادران شیرده
- افراد باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند
- افرادی که قصد کاهش وزن دارند
آیا باید پیشساز هورمون را امتحان کنید؟
شواهد کافی برای ایجاد رای قابل تشخیص و مطمئنی وجود ندارد که شما میتوانید از مکملسازی رژیم غذایی خود با پیشساز هورمونها سود ببرید یا خیر. کارآزماییهای بالینی تصادفی، کنترل شده با دارونما و با داوری همتا باید انجام شود تا نشان دهد که مکملیاری خوراکی پیشساز هورمون میتواند توده عضلانی را افزایش دهد. تا آن موقع، شما باید برای ساخت عضله بیشتر، به راههای اساسیتر و با پشتوانه علمی بیشتر بپردازید.
بر اساس انجمن قلب آمریکا (AHA)، مؤثرترین راه تحریک رشد عضلانی، فعالیتهای تقویتکننده عضلات با شدت متوسط تا شدید مانند وزنهبرداری یا تمریناتی که وزن بدن را به کار میگیرند به مدت حداقل دو روز در هفته است. همچنین باید زمان کمتری را بنشینید و به تدریج و در طول زمان، شدت ورزش را زیاد کنید.
اگر قصد دارید پیش ساز هورمون را امتحان کنید، بهخاطر داشته باشید که آنها ممکن است کار نکنند. نهتنها پول خود را هدر دادهاید، بلکه ممکن است عوارض جانبی بدی را تجربه کنید که میتوانند برای سلامت شما مضر باشند.
توصیه
قبل از شروع تمرین عضلهسازی روزانه، بهتر است از توصیههای یک متخصص مراقبت سلامت و یک متخصص تغذیه بهره ببرید. این تیم سلامت میتواند به تعیین آنچه برای بدنتان بهترین است، کمک کند.
همچنین قبل از مصرف پروهورمون ها، باید تمام داروهای مصرفی خود را در نظر داشته باشید و از پزشک خود در مورد تداخلات دارویی بالقوه بپرسید. همچنین ممکن است داروهای شما برای تمرینات سنگین مناسب نباشد.
به علاوه، یک متخصص مراقبت سلامت میتواند به شما در تعیین مقدار پروتئین و سایر نیازهای تغذیهای کمک کند. بنابراین، شما میتوانید اهداف خود برای ترکیب بدنتان را به روش ایمن و مؤثری برسانید.