آیا وقتی که مریض هستم، می‌توانم ورزش کنم؟
برای خیلی از ورزشکاران پیش می آید که وقتی مریض می شوند، در ادامه فعالیت ورزشی به نوعی دچار تردید می شوند، ادامه بدهم یا نه؟ برای برخی از بیماری ها جواب کاملا” مشخص است که نباید تمرین کنید، مانند سرما خوردگی. اما برخی علائم بیماری و یا حالت های وجود دارد که احتمالا” نسبت به آن بی توجه باشید. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
سیستم ایمنی بدن و مقدمه‌ای سریع
یک جنگل آلوده در خارج از بدن وجود دارد. هر روز باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها سعی می‌کنند به دستگاه تنفسی ما حمله کنند. بیشترین بیماری‌هایی هم که از طریق ویروس‌ها به سراغ ما می‌آیند شامل سرماخوردگی، سرفه، آنفولانزا، سینوزیت، التهاب لوزها، عفونت‌های گلو و عفونت گوش میانی است.
خوشبختانه سیستم ایمنی بدن وقتی که با یک حمله مواجه می‌شود از بدن سخت دفاع می‌کند. سلول‌های ایمنی بدن که در مغر استخوان یا غده تیموس قرار دارد از طریق غدد لنفاوی و مخاط غشای بدن خود را به دهان، روده، ریه‌ها و مجاری ادراری جهت دفاع می‌رسانند. سیستم دفاعی بدن به صورت ذاتی عمل می‌کند که شامل:
- موانع ساختاری یا فیزیکی (مانند پوشش مخاط در بینی)
- موانع شیمیایی (مانند اسید معده)
- سلول‌های محافظ (مانند سلول‌های سفید خون که مهاجمان را از بین می‌برند)
سلول‌های سفید خون دارای حافظه‌ای هستند که از طریق آن پاتوژن‌های خاص را به رسمیت می‌شناسند و با رویکردی هدفمند به دفاع از بدن می‌پردازند. این همان چیزی است که ما آن را ایمنی ساختن بدن می‌نامیم.
ورزش کردن در زمانی که مریض هستیم
شرایطی پیش می آید که با وجود اینکه ورزشکار مریض است؛ اما برای مدت کوتاهی احساس سر زندگی و انرژی زیادی در خود دارد، سعی نکنید فقط برای احساس انرژی زیاد در مدت کوتاه بدن ضعیف را وادار به ورزش کنید.
در حالت بیماری، برخی یا همه سیستم های سلولی در حالت ضعف و ناتوانی قرار گرفته اند. بنابراین فشار مضاعفی به سلول های بیمار وارد می‌شود. در چنین شرایطی ورزش کردن نه فقط کمکی به سلول ها نمی کند، بلکه برعکس می‌تواند موجب عمیق‌تر شدن آسیب به سلول ها شود.
شدت و نوع ورزش در بیماری
به خاطر داشته باشید که ورزش بیش از حد می تواند اثر معکوس بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد. به این دلیل که ورزش های شدید باعث افزایش تولید هورمون استرس یعنی کورتیزول می شود. هورمون های استرس مهارکننده فعالیت سلول های طبیعی قاتل هستند. این سلول ها نوعی از سلول های سفید خون بوده که به عوامل ویروسی حمله کرده و بدن را از وجود آن ها پاک می کنند. پس سعی کنید وقتی مریض هستید و توان ورزش کردن دارید، شدت ورزش کم باشد.
ورزش شدید و طولانی مدت از سوی دیگر می‌تواند ما را مبتلا به عفونت کند، به طور مثال در دوی ماراتن سیستم ایمنی بدن تا ۷۲ ساعت ضعیف می‌شود. ممکن است ورزش کردن استرس بالایی برای سیستم ایمنی بدن داشته باشد. استرس می‌تواند به شدت موجب تغییرات هورمونی شود و از سوی دیگر تحقیقات نشان داده است که استرس حاد در حد چند دقیقه و ساعت می‌تواند مفید باشد اما در صورتی که به صورت مزمن به سال و روز بکشد، مشکلی بزرگ تلقی می‌شود.
من تب دارم، ورزش بکنم؟
تب معمولا” نشانه ای از وجود عفونت در بدن و مبارزه بدن با عفونت است. پس اگر تب داشتید، ورزش نکنید، چرا که با ورزش کردن تنها دمای بدنتان را بالا می برید و مشکلات بعد از آن شروع خواهد شد. اگر تب دارید یا خستگی و درد گسترده در عضلات دارید از ورزش کردن اجتناب کنید. بگذارید بدنتان راهنمایتان باشد.
تب ممکن است اثرات ناخوشایندی مثل ضعف، کم‌آبی، درد عضلانی و کاهش اشتها را به‌دنبال داشته باشد. ورزش کردن زمانی که تب دارید، کمبود آب بدن را تشدید می‌کند و می‌تواند باعث وخیم‌تر شدن تب شود. علاوه بر این، تب موجب کاهش قدرت و توانایی عضلات می‌شود درنتیجه دقت و هماهنگی آنها را کاهش داده و احتمال آسیب‌دیدگی‌تان افزایش می‌یابد.
وقتی که سرفه می کنم چطور؟
سرفه های پی در پی معمولا” برای اکثر ورزشکاران در حین فعالیت ورزشی پیش آمده است، تنگی نفس و فشاری که همین سرفه ها بر بدن وارد می کند حداقل عوارض آن است. با سرفه های مرطوب که مقدار زیادی خلط بوجود می آورد انجام فعالیت ورزشی کار درستی نیست.
سرفه‌های مکرر، علائمی هستند که نشان می‌دهند به استراحت نیاز دارید و باید تمرینات ورزشی را متوقف کنید. سرفه‌های مکرر، مانع از این می‌شوند که نفس عمیق بکشید به خصوص زمانی که ضربان قلب‌تان در جریان تمرین بالا رفته و به اکسیژن بیشتری نیاز دارید. این شرایط باعث ایجاد تنگی نفس می‌شود و زودتر شما را خسته می‌کند. اگر خیلی مایل به ورزش بودید می‌توانید با چند حرکت کششی نیاز آن را روز در حداقل خود رفع کنید.
ورزش کردن در زمان آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری واگیردار است که به سیستم تنفسی آسیب می‌رساند. آنفولانزا علائمی مثل تب و لرز، گلودرد، درد عضلانی، خستگی، سردرد، سرفه و گرفتگی بینی ایجاد می‌کند. آنفولانزا ممکن است خفیف یا شدید باشد و میزان شدت آن به سطح عفونت بستگی دارد. در موارد بسیار حاد، حتی منجر به مرگ بیمار می‌شود. اگر به بیماری آنفولانزا مبتلا شده‌اید بهتر است که تمرین را چند روزی قطع کنید و در منزل استراحت کنید.
من مریض هستم اما تمرین کردن را دوست دارم!
گاهی اوقات ما صرفا” به خاطر اینکه سرماخورده ایم و نمی توانیم ورزش کنیم، احساس گناه می کنیم! اگر شما یک برنامه ورزشی منظم دارید و از آن دسته از ورزشکارانی هستید که مرتب تمرین می کنید باید مراقب باشید! وقتی که مریض هستید و صدای درونی شما می گوید؛ من خوبم! تمرین را هم دوست دارم، پس ورزش می کنم. اگر یک روز احساس کردید که نمی توانید یا دوست ندارید آن روز تمرین کنید، بهترین کار این است که در خانه بمانید و استراحت کنید.
اگر تمرین نکنم بدنم توانایی هایش را از دست می دهد
اگر احساس خوبی ندارید، یک تمرین ورزشی شاید احساس بدی را در شما بوجود آورد. نگران از دست دادن آمادگی بدنی خود نباشید. چندین روز طول می کشد تا بدن شما استقامت هوازی و قدرت عضلات خود را از دست بدهد، بنابراین تا زمانی که احساس بهبودی نکردید، سراغ تمرینات ورزشی نروید.
دقت کنید اگر مریض هستید، .سیستم ایمنی بدنتان در حال مبارزه است و یک تمرین سخت می تواند سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف و روند درمان را به تأخیر بیاندازد. این مورد حتی برای زمانی که دچار آسیب شده اید صدق می کند. متأسفانه با ورزشکارانی مواجه می شویم که با وجود اینکه آسیب دیده اند اما باز هم تمرین را ادامه می دهند، این کار باعث بدتر شدن وضعیت آسیب و افزایش مدت زمان درمان می شود.
دیگر مسائل تأثیر گذار بر ایمنی بدن
عوامل دیگری هستند که در صورت ترکیب با ورزش و تمرین ممکن است بر عوامل استرس زا تأثیر گذار باشند که شامل:
سن: افراد مسن پاسخ ایمنی ذاتی ضعیف‌تری دارند ولی خبر خوب اینکه رژیم غذایی مناسب می‌تواند آن را جبران کند.
جنسیت: در حالی که هورمون استروژن می‌تواند ایمنی زنان را افزایش دهد، هورمون آندروژن می‌تواند آن را سرکوب کند.
خواب: خواب کوتاه مدت یا با کیفیت ضعیف نیز بر سیستم ایمنی بدن تأثیرگذار است.
چاقی: تحقیقات نشان می‌دهد، افراد چاق به دلیل ناهنجاری‌های متابولیک ممکن است سخت‌تر بتوانند با عفونت مقابله نمایند.
دمای هوا: تحقیقات نشان داده است که هوای سرد باعث کاهش ایمنی بدن می‌شود و باعث واکنش انقباضی در عروق بینی و راه‌های هوایی فوقانی بدن می‌شود.
اینکه دقیقاً در چه حالتی باید به ورزش بپردازید مبتنی بر این مسئله است که در محیط سرد به آن نپردازید تا علائم تنفسی که در بالا ذکر شد تشدید نشود.
روز اول
- ورزش با شدت کم در صورت بروز علائمی چون: گلو درد، سرفه، آبریزش بینی یا گرفتگی.
- عدم تمرین با بروز علائمی چون: درد عضلات و مفاصل، سر درد، تب، ضعف، اسهال یا استفراغ.
روز دوم
- ورزش سبک به مدت ۳۰ الی ۴۵ دقیقه در صورت بروز علائمی چون: تب و بدتر شدن دردهای ناحیه گردن.
- عدم تمرین در صورت بروز علائمی چون: بالارفتن دمای بدن تا 99.5 F، افزایش سرفه، اسهال یا استفراغ.
روز سوم
- ورزش به مدت ۴۵ دقیقه الی یک ساعت در صورت بروز علائمی چون: تب، ضعف یا عدم بدتر شدن علائم اولیه بیماری.
- عدم تمرین در صورت بروز علائمی چون: تب و علائم مذکور پیشین و مراجعه به پزشک جهت مشاوره.
روز چهارم
- ورزش با حالت عادی اولیه در صورت بهبود یافتگی علائم بیماری که پس از ۲۴ ساعت بعد از تمرین مشخص می‌شود.
- عدم تمرین در صورت بروز علائم جدید و مراجعه فوری به پزشک.
وقتی پزشک توصیه می کند، تمرین نکنید
اغلب ما احساس می کنیم در مورد وضعیت بدنمان بهترین ها را می دانم و خودمان می توانیم خوب و بد را تشخیص دهیم، اما فرد باهوش تری از ما نیز هست. سعی کنید وقتی دچار بیماری می شوید با پزشک مشورت کنید تا حد و حدود را برایتان مشخص کند.