اصول اولیه توانبخشی آسیب های ورزشی
بروز آسیب ها و صدمات در ورزش اجتناب ناپذیرند، اما خوشبختانه این حوادث به ندرت تحدیه کننده ی حیات اند. تاثیر مهم این آسیب ها بر کارایی و توانایی ورزشکار در انجام تمرینات و شرکت در مسابقات است و هدف اصلی در باز توانی, بازگرداندن ورزشکار به شرایط انجام ورزش و امید کسب مدال در مسابقات است. روند کار توان بخشی در طب ورزشی به صورت تهاجمی بوده که هدف نهایی آن بهبود هرچه سریع تر ورزشکار و توانای انجام فعالیت های ورزشی به شرط سلامتی کامل فرد می باشد. با سایت دانستنی های ورزشی همراه باشید.
اهداف کوتاه مدت در برنامه های توانبخشی عبارتند از:
۱) انجام اقدامات و کمک های اولیه پس از بروز حادثه در جهت کاهش و یا جلوگیری از پیشرفت صدمات وارده به خصوص ادم ( تورم ) که از موثرترین و مهمترین اقدامامات اولیه می باشد.
۲) جلوگیری ازایجاد زیاد و یا تقلیل حس آن
3) بازگرداندن دامنه حرکات مفصلی ( Range of Motion )
۴) بازگرداندن و یا تقویت قدرت ، تحمل و توانایی عضلانی
۵) برقراری مجدد سیستم ارتباطی عصبی، عضلانی تا حد امکان
6) پیشرفت در حفظ تعادل (Coordination)
۷) حفظ تناسب ارتباط سیستم های قلبی-ریوی
8 ) ایجاد هماهنگی و تناسب بین عملکرد های متوالی و یا همزمان ورزشکار (Plyometric)
کنترل تورم سریعا” پس از ایجاد آسیب شاید به تنهایی مهمترین جنبه در توانبخشی آسیب های ورزشی است. اگر تورم درمراحل ابتدایی و حاد آسیب کنترل شود، زمان مورد نیاز برای انجام فیزیوتراپی و توانبخشی فرد به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. هدف از فیزیوتراپی و بازتوانی ورزشی باز گرداندن ورزشكار پس از اقدامات پزشكی به سطحی از آمادگی است كه قبل از آسیب و صدمه ورزشی داشته است.
این مسئله با دو رویكرد انجام می شود:
۱) پیشگیری از كاهش آمادگی بدنی عمومی ورزشكار
۲) بازتوانی محل آسیب دیده تا از آتروفی و ضعف عضلانی، خشكی مفاصل، محدودیت حركتی و آسیب های ثانویه در مفصل و عضلات، جلوگیری شود و عضو آسیب دیده به حالت اولیه برگردد.
انجام بازتوانی و رسیدن به اهداف فوق نیازمند به تشخیص دقیق توسط پزشك و برنامه ریزی و همكاری كامل پزشك و فیزیوتراپ می باشد.
در ارائه برنامه های فیزیوتراپی و توانبخشی ورزشی به نکات زیر باید توجه شود:
۱)برنامه توانبخشی انحصاری و فردی باشد.
۲)از وسایل تخصصی و گران قیمت بدون ضرورت استفاده نشود.
۳)افزایش و بهبودی سیر درمان در هر جلسه ثبت شود.
۴)بعد از افزایش قدرت به انعطاف پذیری، سرعت، توان و استقامت نیز تاكید شود.
۵)الگوهای مهارتی خاص از تمرینات ساده به سمت تمرینات پیچیده باشد.
۶) بعد از تقویت منفرد عضلات، تمامی عضلات عضو آسیب دیده تقویت شود.
۷) علاوه بر عضو آسیب دیده بر حفظ قدرت و توان عضو قرینه توجه شود.
۸) به نوع رشته ورزشی و کاربردهای خاص ورزشكار از عضو آسیب دیده دقت بیشتری شود.